សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ឧត្តមស្នងការនៃសហភាពអឺរ៉ុប និងរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសនៃប្រទេសអាល់បានី អាមេនី អូស្រ្តាលី បូសនី កាណាដា សហព័ន្ធ Micronesia, Georgia, ហ្កាណា, អ៊ីស្លង់ Lichtenstein, ណូវែលសេឡង់ ម៉ាសាដូនីខាងជើង ណ័រវ៉េ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ សាធារណរដ្ឋ Marshall Islands សាធារណរដ្ឋ Palau, ស៊ែប៊ី ស្វីស អ៊ុយក្រែន ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក នៅខួបលើកទី ២ នៃការធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយយោធានៅប្រទេសភូមា។
នៅថ្ងៃទី ១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១ យោធាភូមាបានធ្វើរដ្ឋប្រហារ ហើយចាប់យកអំណាច ដែលផ្ទុយនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាជន ហើយធ្វើឲ្យប្រទេសធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិមនុស្សធម៌ សេដ្ឋកិច្ច និងវិបត្តិនយោបាយដ៏ជ្រៅ។
នៅក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំកន្លងទៅ ប្រជាជនភូមាមានសេចក្តីក្លាហានក្នុងការសម្តែងចេញ នូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់គេ ក្នុងការចង់ឲ្យប្រទេសមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដោយទាមទារឲ្យមានការគោរពចំពោះសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ដោយបង្ហាញស្មារតីរឹងប៉ឹង នៅចំពោះមុខអំពើឃោរឃៅបំផុត។
ចាប់តាំងពីមានរដ្ឋប្រហារ របបយោធាបានធ្វើការបង្ក្រាបដោយហិង្សា ទៅលើគ្រប់ទម្រង់នៃការប្រឆាំង ដែលរួមមានការតវ៉ាដោយសន្តិវិធី។ របាយការណ៍ដែលគួរឲ្យទុកចិត្តបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ជនស៊ីវិលរាប់ពាន់នាក់ រួមទាំងកុមារផង ត្រូវបានដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ រងការធ្វើទារុណកម្ម និងសម្លាប់។
មានរបាយការណ៍កាន់តែច្រើនថា ការបាញ់ និងទម្លាក់គ្រាប់បែកពីអាកាស និងការដុតភូមិ និងកន្លែងប្រតិបត្តិសាសនា បានដៅទៅលើជនស៊ីវិល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល។ មានសេចក្តីរាយការណ៍ច្រើនអំពីការធ្វើទារុណកម្ម និងហិង្សាផ្លូវភេទដោយកម្លាំងសន្តិសុខ។ ជម្លោះដែលអូសបន្លាយមកនេះ ធ្វើឲ្យជនស៊ីវិលរាប់ពាន់នាក់ស្លាប់ និងរបួស មនុស្ស ១៧ លាននាក់ធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រ ហើយមាន ១,៥ លាននាក់ត្រូវភៀសខ្លួនចេញពីផ្ទះសម្បែង។
យើងស្វាគមន៍ និងគាំទ្រតួនាទីស្នូលរបស់សមាគមអាស៊ាន នៅក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា រួមទាំងការខិតខំរបស់ប្រធានអាស៊ាន និងបេសកជនពិសេសរបស់អាស៊ាននៅភូមា។
យើងស្វាគមន៍សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លេខ ២៦៦៩ (ចេញឆ្នាំ ២០២២) ស្តីពីស្ថានភាពនៅប្រទេសភូមា ដែលអំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ នូវហិង្សា ហើយលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សជាសាកល ការផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យគេអាចផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ពេញលេញ ដោយគ្មានការរារាំង និងការការពារជនស៊ីវិល។ សេចក្តីសម្រេចចិត្តនេះបានអំពាវនាវឲ្យរបបយោធាអនុវត្តពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព នូវកិច្ចព្រមព្រៀង ៥ ចំណុចរបស់អាស៊ាន ហើយដោះលែងជាបន្ទាន់ នូវមនុស្សដែលត្រូវបានចាប់ឃុំតាមអំពើចិត្ត ដោយរួមទាំងប្រធានាធិបតី Win Myint និងទីប្រឹក្សារដ្ឋ Aung San Suu Kyi ។ វាបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការគាំទ្ររបស់យើង ចំពោះបេសកជនពិសេសរបស់អាស៊ាន ប្រចាំនៅប្រទេសភូមា និងបេសកជនពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅប្រទេសភូមា ហើយលើកទឹកចិត្តឲ្យគេធ្វើការសម្របសម្រួលគ្នាឲ្យបានជិតស្និទ្ធ។ សេចក្តីសម្រេចចិត្តនេះថែមទាំងអំពាវនាវឲ្យភាគីទាំងអស់នៅប្រទេសភូមា ធ្វើការប្រកបដោយន័យស្ថាបនា ទាំងជាមួយបេសកជនពិសេសទាំងពីរ ដើម្បីចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនា ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសន្តិភាព។
ពួកយោធាមិនស្តាប់សេចក្តីប៉ងប្រាថ្នាចង់បានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រជាជនភូមា ដូចដែលត្រូវបានសម្តែងឲ្យឃើញនៅក្នុងការបោះឆ្នោតទូទៅ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ទេ នៅពេលគេចាប់យកអំណាច នៅថ្ងៃទី ១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១។ យើងសូមអំពាវនាវជាថ្មី ឲ្យប្រទេសភូមាវិលទៅរកគន្លងប្រជាធិបតេយ្យវិញ។ របបយោធាត្រូវតែបញ្ឈប់ហិង្សា ហើយបង្កើតលំហសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយអត្ថន័យនិងមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគី ដើម្បីឲ្យមានឡើងវិញ នូវដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ។
យើងសូមអំពាវនាវសារជាថ្មី ឲ្យសមាជិកទាំងអស់នៃសហគមន៍អន្តរជាតិគាំទ្រការខិតខំទាំងអស់ ក្នុងការធ្វើឲ្យអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះបទរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ទទួលទោស បញ្ឈប់ការលក់ និងផ្ទេរអាវុធ និងគ្រឿងបរិក្ខារដែលជួយដល់ការប្រព្រឹត្តអំពើយង់ឃ្នង ហើយបំពេញសេចក្តីត្រូវការបន្ទាន់ផ្នែកមនុស្សធម៌ របស់ប្រជាជនភូមា រួមទាំងសហគមន៍ងាយរងគ្រោះបំផុតរបស់ភូមា។
យើងនៅតែមាការប្តេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការគាំទ្ររបស់យើងចំពោះអ្នកដែលធ្វើការដោយសន្តិវិធី ដើម្បីអនាគតមួយដែលប្រកបដោយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគី សម្រាប់ប្រជាជនភូមា៕
