សុនុ្ទរកថារបស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត W. Patrick Murphy នៅក្នុងសន្និសីទតាមអ៊ិនធ័រណែត ស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍ និងអនាគតនៃទន្លេមេគង្គ

ថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០
រាជធានីភ្នំពេញ

សូមអរគុណលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត សុធីរៈ និងសូមអរគុណដល់វិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និង​សន្តិភាព (CICP) ដែលបានអញ្ជើញខ្ញុំឲ្យមកធ្វើសេចក្តីថ្លែង នៅថ្ងៃ​នេះ។ ខ្ញុំសូមអរគុណចំពោះក្រុមវាគ្មិន និងអ្នកចូលរួមក្នុងសន្និសីទ​នេះ ដោយអ្នកខ្លះ​នៅភ្នំពេញ ខ្លះចូលរួមតាមអ៊ិនធ័រណែតពីប្រទេសអូស្ត្រាលី កម្ពុជា​ ឡាវ សិង្ហបូរី ថៃ សហរដ្ឋអាមេរិក និងវៀតណាម។ 

            ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយដោយឃើញតំណាងមកពីស្ថាប័នរដ្ឋ និងស្ថាប័នថ្នាក់តំបន់ ព្រមទាំងសមាជិកសំខាន់ៗ​នៃសង្គមស៊ីវិល មកពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័នអប់រំ និងក្រុមអ្នកជំនាញ។ ខ្ញុំសូមកោតសរសើរជាពិសេស ចំពោះវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព ដែលបានធ្វើការជាមួយយើង ក្នុងការរៀបចំវេទិកានេះឡើង។ 

            ពេលនេះមានសារៈសំខាន់ជាងពេលណាទាំងអស់ ដែលយើងត្រូវពិនិត្យលើអនាគត​នៃទន្លេមេគង្គ និងបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗ ចំពោះអនុតំបន់​នេះ។ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរឡើងចុះតាមទន្លេមេគង្គ ក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅ​នេះ ជាឆ្នាំដំបូងរបស់ខ្ញុំជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ហើយខ្ញុំនឹងធ្វើដំណើរតាមទន្លេ​នេះម្តងទៀត នៅខែក្រោយ។ ពិតណាស់ ពេលនេះ ទន្លេមេគង្គកំពុងតែមានបញ្ហា ដូចជាទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅខ្សែទឹកខាងលើ ការបូមខ្សាច់ ការបំពុល ការអភិវឌ្ឍដែលមានធានានិរន្តភាព និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងតែធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់មិនល្អដល់ទន្លេដ៏ធំ​នេះ។ 

            តែ ទន្លេមេគង្គនៅតែជាប្រភពដ៏សំខាន់ និងគ្មានអ្វីមកជំនួសបាន ក្នុងការផ្តល់មុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត អាហារូបត្ថម្ភ ត្រី ការដឹកជញ្ជូន ធារាសាស្រ្ត និងថាមពល។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ទន្លេមេគង្គហូរចូលទៅបឹងទន្លេសាប ដែលមនុស្សរាប់លាននាក់មានជីវភាពពឹងអាស្រ័យទៅលើ។ សន្និសីទ​នេះ​នឹងពិនិត្យលើបញ្ហាប្រឈមទាំង​នេះ ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថា វានឹងជួយដៃគូ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងតំបន់ ដែលរួមមានរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការរកដំណោះស្រាយដែលធានានិរន្តភាព។ 

            នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ទាំងមូល ស្ថានទូតអាមេរិកធ្វើការអរខួបលើកទី ៧០ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា ដោយអបអរតាមខែនិមួយៗ​ផ្តោតលើវិស័យ​សហប្រតិបត្តិការ និងភាពជាដៃគូជាមួយរដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាជនកម្ពុជា។ ប្រធានបទទាំងនេះសង្កត់ធ្ងន់លើវិសាលភាពទាំងមូល​នៃទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់យើង។ 

            ខែវិច្ឆិកាគឺជាខែផ្តោតលើ “អាស៊ាន និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្នាក់តំបន់ “ របស់ស្ថានទូត​យើង ហើយមាននៅក្រោយកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក អាស៊ាន ដែលត្រូវបានធ្វើ​នៅខែកញ្ញា។ ផ្អែកលើកិច្ចប្រជុំថ្នាក់ខ្ពស់ដ៏សំខាន់​ទាំង​នេះ ស្ថានទូតរៀបចំកម្មវិធីជាបន្តបន្ទាប់ នៅខែក្រោយ ដែលទាញការចាប់អារម្មណ៍​លើវិស័យ​នៃភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា នៅក្នុងបរិបទ​នៃតំបន់ទាំងមូល។ សនិ្នសីទ​នេះគឺជាពិធីរៀបចំដំបូង​របស់យើង នៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្នាក់តំបន់។ ខែវិច្ឆិកា ក៏ជាខែចាប់ផ្តើមផងដែរ​នៃការងាររបស់យើង ជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធខាងកម្ពុជា នៅក្នុងការរៀបចំធ្វើជាប្រធាន​អាស៊ាន​របស់កម្ពុជា នៅឆ្នាំ ២០២២។ 

            នៅថ្ងៃទី ១១ ខែកញ្ញា សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជាដៃគូ​នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គបានផ្តើមភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំបន់ទន្លេមេគង្គ (MUSP)  ដោយពង្រីកការទ្រទ្រង់​របស់សហរដ្ឋអាមេរិក​ដល់ប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ ភូមា ថៃ និងវៀតណាម ដែលជាប្រទេសដៃគូរបស់យើង ៥ នៅក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គ។ ភាពជាដៃគូ​នេះពង្រឹងបន្ថែមលើជោគជ័យ​នៃគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពីតំបន់ទន្លេមេគង្គក្រោម គាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានផ្តល់ថវិកាចំនួន ៣,៥ ពាន់លានដុល្លាដល់តំបន់​នេះ ពីឆ្នាំ ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩។ ដូចគំនិតផ្តួចផ្តើម​នេះដែរ ភាពជាដៃគូកាន់តែធំឡើងរបស់យើងនឹងផ្តោតលើវិស័យបរិស្ថាន សុខាភិបាល អប់រំ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសន្តិសុខតំបន់។ 

            តាំងពីខែកញ្ញាមក សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ប្រាក់ចំនួន ១៥៣ លានដុល្លារជាថវិកាថ្មី សម្រាប់ MUSP ។ ភាពជាដៃគូ​នេះ​នឹងពង្រីក ដោយបូកបញ្ជូលវិស័យ​នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​នៅក្នុងផ្នែកសន្តិសុខតាមបែបថ្មី។ ឧទាហរណ៍ ដើម្បីសម្រេចបំណង​នេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ថវិកាចំនួន ៥២ លានដុល្លារ​សម្រាប់ជួយស្តារសេដ្ឋកិច្ចពីជំងឺកូវីដ ១៩។ ទោះបីជាប្រទេសកម្ពុជាមានគ្មានអត្រាឆ្លងច្រើន​ដូច​នៅកន្លែងផ្សេងក្តី តែយើងដឹងថា កម្ពុជាមិនអាចគេចផុតពីរងផលប៉ះពាល់នៃជំងឺ​នេះទេ។ ការជួយជាបន្ថែមរបស់យើង​នៅក្រោម MUSP មានបំណងជួយស្តារសេដ្ឋកិច្ច​នៃប្រទេសកម្ពុជា និងសេដ្ឋកិច្ចតំបន់។ 

            ខ្ញុំសូមថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា ភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំបន់ទន្លេមេគង្គគោរពច្បាប់នៅក្នុងស្រុក នៃប្រទេសដែលចូលរួម។ ដូចគ្នា​នេះដែរ ភាពជាដៃគូ​នេះមានបំណងជំរុញភាពបំពេញឲ្យគ្នា​ជាមួយនឹងយន្តការសហប្រតិបត្តិការ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដទៃទៀត​នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គ ដែលមានទស្សនៈដូចគ្នា។ យើងយល់ថា យើងសុទ្ធតែជាដៃគូស្មើភាពគ្នា នៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើម​នេះ និងនៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះតំបន់ទន្លេមេគង្គ។ 

            ដូចដែលត្រូវបានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម នៅពេលផ្តើមឡើងមកហើយថា ភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំបន់ទន្លេមេគង្គមានបំណងដើរតាមគុណតម្លៃដែលមានចែងនៅក្នុងទស្សនវិស័យអាស៊ាន​ស្តីពីតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ចក្ខុវិស័យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកស្តីពីតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ និងសមាគមអាស៊ាន។ គុណតម្លៃទាំងនេះរួមមានសមភាព អភិបាលកិច្ចល្អ ភាពបើកចំហ តម្លាភាព កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការគោរព​ចំពោះអធិបតេយ្យ​ភាព។ 

            ខ្ញុំសប្បាយ​ចិត្តដែលថា ក្រុមវាគ្មិននៅថ្ងៃ​នេះនឹងផ្តោតលើទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗ​នៃភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំបន់ទន្លេមេគង្គ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា លោកអ្នកនឹងស្វែងយល់ពីការដែលការលើកកម្ពស់គុណតម្លៃទាំង​នេះអាចដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងអនុតំបន់​នេះ។ ខ្ញុំមានមោទនភាពដែលក្រសួងការបរទេសអាមេរិក និងស្ថានទូតអាមេរិកធ្វើការឧបត្ថម្ភ​ដល់សន្និសីទ​នេះ។ ខ្ញុំមានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ការពិភាក្សាគ្នាដោយបើកចំហ និងតម្លាភាព មានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់បណ្តាប្រទេស​នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គក្រោម។  

            ខ្ញុំសង្ឃឹមថា គំនិតដែលត្រូវបានពិភាក្សានៅក្នុងសន្និសីទ​នេះនឹងមានឥទ្ធិពល ហើយបំផុសទឹកចិត្ត​របស់អ្នកធ្វើគោលនយោបាយ។ សូមអរគុណម្តងទៀត​ដល់វិទ្យាស្ថាន CICP ដែលបានរៀបចំសន្និសីទ​នេះឡើង និងអរគុណ​ដល់លោកអ្នកទាំងអស់ចំពោះការចូលរួម។