សុន្ទរកថាបើករបស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត William A. Heidt នៅក្នុងពិធី “WE Next” ស្តីពីភាពជាសហគ្រិនរបស់ស្រ្តី

U.S. Ambassador Heidt at the launch of a project that will support women entrepreneurs in Cambodia.

ថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩

សូមអរគុណ Kate ចំពោះការណែនាំដ៏ល្អ ។ សុវណ្ណ វាជាការល្អដែលបានធ្វើការជាមួយគ្នាម្តងទៀត។

សូមអរគុណដែលបានអញ្ជើញមកនាយប់នេះ ដើម្បីអ្វីដែលខ្ញុំសង្ឃឹមថា ជាការពិភាក្សាគ្នាដ៏​គួរអោយចាប់អារម្មណ៍ និងមានលក្ខណៈជាក់ស្តែង ស្តីពីឱកាស និងការប្រឈមសំរាប់ស្រ្តីក្នុងមុខជំនួញ និងស្រ្តីជាសហគ្រិន។

ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយដោយបានឃើញសហគ្រិន និងអ្នកជំនួញជាស្រ្តី និងតំណាង​នៃអង្គការមួយចំនួន ដែលខំធ្វើការដើម្បីទ្រទ្រង់ភាពជាសហគ្រិន និងភាពជាសហគ្រិន​របស់ស្រ្តី​នៅកម្ពុជា។

ខ្ញុំរីករាយផងដែរក្នុងការស្វាគមន៍សមភាគីរបស់យើងខាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានគិតគូរហ្មត់ចត់ក្នុងការងារបង្កើតក្របខ័ណ្ឌទ្រទ្រង់សហគ្រិនថ្មីៗ ហើយមានផែនការដ៏គួរអោយចាប់អារម្មណ៍​ដើម្បីសំរេចគោលដៅ​នេះ។

ខ្ញុំរីករាយដោយបានចូលរួមជាមួយសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍​របស់យើង។ សូមអរគុណដែលបានអញ្ជើញមក ។

ខ្ញុំសូមចាប់ផ្តើមដោយឆ្លើយនឹងសំណួរគន្លឹះមួយថា ហេតុអ្វីក៏យើងហៅពិធីនេះថា “យើងបន្ទាប់”​(We Next)? វាងាយទេ។ ពាក្យថា WE គឺជាពាក្យកាត់នៃពាក្យថា “Women’s Entrepreneurship” (ភាពជាសហគ្រិន​របស់ស្រ្តី) ហើយពាក្យថា “Next (បន្ទាប់) ឆ្លុះបញ្ចាំងជំនឿ​របស់យើងថា ពេលនេះគឺជាពេលចេញពីការពិភាក្សាទូទៅ លើសារៈសំខាន់​នៃការទ្រទ្រង់ស្រ្តីអ្នកជំនួញ ដែលយើងទាំងអស់គ្នាមានដូចគ្នា ទៅរកការសហការគ្នាដែលដៅលើសកម្មភាព ដើម្បីកែលំអស្ថាន​ភាពជាក់ស្តែង​របស់សហគ្រិនជាស្រ្តី។

ព្រឹត្តិការណ៍​មួយចំនួន នៅក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ធ្វើអោយយើងជឿថា វាដល់ពេលហើយដែលយើងត្រូវបង្កើន​ការពិភាក្សាមួយកំរិតទៀត។

នៅខែមុន រដ្ឋាភិបាលបានចេញប្រកាសដ៏សំខាន់ គឺអនុក្រិត្យលេខ ១២៤។ ប្រកាស​នេះមានបំណងសំរួលដំណើរការចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជា កាត់បន្ថយបន្ទុកពន្ធលើសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ក្នុងវិស័យសំខាន់ៗ ហើយជាទូទៅ កាត់បន្ថយការចំណាយដ៏ខ្ពស់ក្នុងការធ្វើតាមបែបបទ ដែលនៅពេលនេះ រារាំងមុខជំនួញជាច្រើនរបស់ស្រ្តី​មិនអោយមានជោគជ័យ និងរីកធំក្លាយជាសហគ្រាសធំបាន។

នេះជាការវិវត្តដ៏​សំខាន់មួយ ពីព្រោះវាបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល​ ក្នុងការកែលំអលក្ខខ័ណ្ឌធុរកិច្ច​សំរាប់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យម។

ស្ថានទូត និងដៃគូរបស់យើងបានជួយផងដែរ ដោយធ្វើអោយមានការទាក់ទងរបស់សហគ្រិនស្រ្តីកម្ពុជាទៅក្នុងបណ្តាញជាសាកល។ កាលពីខែវិច្ឆិកាមុន យើងបានបញ្ជូនស្រ្តីអ្នកជំនួញកម្ពុជាចំនួន ៧ រូប ទៅចូលរួម​ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីភាពជាសហគ្រិនសាកល នៅទីក្រុង Hyderabad ក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ដែលជាកិច្ចប្រជុំប្រចាំ​ឆ្នាំស្តីពីភាពជាសហគ្រិនដ៏​សំខាន់មួយ​របស់ពិភពលោក។

ខ្ញុំមានមោទនភាពជាពិសេស ដោយថា ក្រុមរបស់កម្ពុជាគឺជាក្រុមធំជាងគេ ហើយជាប្រតិភូតែមួយគត់មកពីតំបន់អាស៊ីបូព៌ាទាំងមូល ដែលមានសមាជិកសុទ្ធតែស្រ្តី។

នៅខែមករា ឆ្នាំនេះ យើងរីករាយដោយយើងបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈ​នៃការយោគយល់ (MOU) រវាងសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក  និងសមាគមសហគ្រិនស្រ្តីកម្ពុជា ដោយមានបំណងបង្កើនការគាំទ្រដល់សហគ្រិនស្រ្តី។ ការសហការរបស់សភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកលើរឿង​នេះ នៅយប់នេះ ពិតជាស្របតាម MOU នេះ​ណាស់។

កាលពីខែកញ្ញា យើងមានមោទនភាព​ដោយបានធ្វើការឧបត្ថម្ភ​ដល់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលជាស្រ្តី និងអ្នកជំនួញជា​ស្រ្តីមួយក្រុមដែលមានគ្នា​១២ នាក់ អោយទៅធ្វើទស្សនកិច្ច​នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីរៀនសូត្រពីការដែលក្រុង រដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធជួយដល់សហគ្រិនជាស្រ្តី។

ក្រុមនេះបានជួបជាមួយអ្នកធ្វើគោលនយោបាយ អង្គការសហគ្រិន និងអ្នកជំនួញជាស្រ្តីដែលមានជោគជ័យ នៅទីក្រុង Washington, ក្រុង​ Des Moines ក្នុងរដ្ឋ Iowa និងទីក្រុង Seattle ក្នុងរដ្ឋ Washington។ ពួកគាត់បានវិលត្រឡប់មកវិញដោយមានគំនិតល្អៗជាច្រើន ស្តីពីកម្មវិធី និងគំនិតផ្តួចផ្តើម នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលគេអាចយកមកអនុវត្តនៅកម្ពុជាបាន។

បំណង​នៃពិធីនៅយប់នេះគឺជំរុញបន្ថែមលើលទ្ធផលនេះ ប្រមូលផ្តុំវា ហើយចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាជាក់ស្តែង​មួយ ស្តីពីជំហានជាក់ស្តែងបន្ទាប់ សំរាប់ធ្វើអោយប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាកន្លែងមួយដែលស្វាគមន៍សហគ្រិនស្រ្តី។

ជាផ្នែកមួយ​នៃរឿង​នេះ យើងនឹងណែនាំលោកអ្នកអោយដឹងពីកម្មវិធីថ្មីពីរ ដែលទ្រទ្រង់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ កម្មវិធីមួយគឺជាកម្មវិធី​របស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសំរាប់ការអភិវឌ្ឍន៍​អន្តរជាតិ (USAID) ដែលមានឈ្មោះថា PECCEC និងមានបំណងបង្កើនល្បឿននៃកំណើនលូតលាស់​នៃការអភិវឌ្ឍន៍សហគ្រាសខ្នាតតូចនិងតូចបំផុត ដោយមានផ្តល់ការណែនាំ ការបណ្តុះបណ្តាល ជំនួយបច្ចេកទេស និងថវិកា។

គំរោងមួយទៀត​គឺគំរោងផ្តល់កម្ចីដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន ៣០ លានដុល្លា សំរាប់សហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យម​របស់ស្រ្តី ដែលទ្រទ្រង់ថវិកាដោយសាជីវកម្មវិនិយោគឯកជន​នៅបរទេស (OPIC) ​របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ឆ្លងតាម​ភាពជាដៃគូជាមួយធនាគារ ACLEDA ។ គំរោងកម្ចីនេះគឺជាផ្នែកមួយ​នៃ “គំរោងផ្តល់ឱកាស​ដល់សហគ្រិន​ស្រ្តី” ដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរួមគ្នារបស់សាជីវកម្ម International Finance Corporation និងកម្មវិធីស្រ្តី ១០ ០០០ នាក់​របស់ក្រុមហ៊ុន Goldmann Sach ។​ វាជាការខិតខំមួយដើម្បីឆ្លើយតបនឹងឧបសគ្គមួយ​ក្នុងចំណោមឧបសគ្គដែលពិបាកបំផុត​សំរាប់សហគ្រិនស្រ្តី ពោលគឺលទ្ធភាពទទួលបានថវិកា។

លោកអ្នកនឹងបានលឺអំណះអំណាងនៃកម្មវិធីទាំងពីរនេះ ក្នុងពេលបន្តិចទៀត​នេះ។ ការពិភាក្សាគ្នា​នេះត្រូវមានលក្ខណៈផលផុស ដូច្នេះ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា លោកអ្នកទាំងអស់នឹងមានមតិស្តីពីវិធីធ្វើអោយកម្មវិធី​នេះ ​និងកម្មវិធីដទៃ​ទៀតមានប្រសិទ្ធភាពច្រើនបំផុត។ លោកអ្នកអាចចូលរួមផ្តល់មតិ​នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយក្រុមវាគ្មិន ឬក្នុងពេលទំនាក់ទំនងចងក្រងបណ្តាញជាមួយគ្នា។

ការផ្លាស់ប្តូរមួយ​ក្នុងចំណោមការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ និងល្អបំផុត​នៅកម្ពុជា នៅក្នុងរយៈពេល ២០ ឆ្នាំមកនេះ​គឺការបង្រួមអោយតូច​នូវគំលាតគ្នាផ្នែកជេនឌ័រដែលពីមុនមក មានធំ។ដោយមានការជួយពីដៃគូអន្តរជាតិ រដ្ឋាភិបាលបានបង្រួមបានយ៉ាងច្រើន​ នូវគំលាតគ្នារវាងកុមារា និងកុមារី ក្នុងការបានចូលរៀន ។ នៅពេលនេះ ចំនួននារីចូលរៀន​នៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យ​មានច្រើនជាងបុរស។​

ចលនាឆ្ពោះទៅរកសមភាពផ្នែកជេនឌ័របានផ្តល់ផលចំណេញច្រើន សំរាប់ការអភិវឌ្ឍន៍​នៃប្រទេសកម្ពុជា ដោយស្រ្តីបានក្លាយជាអ្នករួមចំណែកយ៉ាងធំ​ដល់សេដ្ឋកិច្ច។ ដូចយើងទាំងអស់គ្នាដឹងស្រាប់ហើយ នៅពេលនេះ ស្រ្តីគឺជាម្ចាស់ និងគ្រប់គ្រងលើមុខជំនួញភាគច្រើន​នៅកម្ពុជា។

តែពិតមែនហើយ ភាគច្រើនលើសលុបនៃមុខជំនួញទាំងនេះគឺតូច ហើយភាគច្រើនស្ថិតនៅក្រៅប្រព័ន្ធ។ ដូច្នេះ ជំហានសំខាន់បន្តបន្ទាប់ទៀតគឺត្រូវអោយសិស្សស្រីនៅវិទ្យាល័យ និងនិស្សិតស្រីសាកលវិទ្យាល័យទទួលបាន​នូការជួយ ដែលគេត្រូវការដើម្បីក្លាយជាសហគ្រិនដែលមានជោគជ័យ និងដើម្បីជួយស្រ្តីសហគ្រិនបច្ចុប្បន្ន​ ក្នុងការជំនះឧបសគ្គក្នុងការពង្រីកមុខរបរ ហើយក្លាយជាសហគ្រិនធំ ឬមធ្យម។

ដូច្នេះ យើងសង្ឃឹមថា យប់នេះ យើងអាចបង្កើនក្តីសង្ឃឹមនេះ ហើយបង្កើតកំលាំងចលកររួមគ្នា។ ខ្ញុំចង់ឃើញយើងមានការយល់ស្របគ្នា​លើគំនិតផ្តួចផ្តើមមួយចំនួនតូច ជាក់ស្តែង ដែលយើងអាចអនុវត្តទៅលើ ក្នុងពេល​ប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ ប្រហែលផែនការសកម្មភាពក្រៅប្រព័ន្ធឬក្រៅផ្លូវការក៏​បានដែរ។

លោកអ្នកខ្លះប្រហែលជាដឹងថា ខ្ញុំនឹងចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា​ក្នុងពេលឆាប់ៗ​នេះ ទៅជួបភរិយា និងកូនប្រុសខ្ញុំ នៅទីក្រុង Washington។ តាមពិតទៅ នេះប្រហែលជាការចូលរួមចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំ នៅក្នុងពិធីជាសាធា  រណៈ នៅកម្ពុជា។

នេះជាការគ្រោង។ ក្នុងចំណោមបញ្ហាទាំងអស់ដែលខ្ញុំបានធ្វើការទៅលើ​នៅកម្ពុជា បញ្ហាមួយ​នេះធ្វើអោយខ្ញុំមានសង្ឃឹម។ ខ្ញុំមានការចាប់អារម្មណ៍​ចំពោះអង្គការ ស្ថាប័នសហគ្រិនរបស់កម្ពុជា វប្បធម៌រឹងមាំ​នៃការផ្តល់និងទទួល​ការណែនាំក្នុងចំណោមស្រ្តីក្នុងមុខជំនួញ​នៅកម្ពុជា ស្មារតីធ្វើការសហការរបស់រដ្ឋាភិបាល និងឆន្ទៈ​របស់ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​របស់កម្ពុជា ក្នុងការចូលរួមចំណែក។

ខ្ញុំមានការចាប់អារម្មណ៍នឹងស្រ្តីវ័យក្មេងកម្ពុជា​ ដែលមានការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការបង្ហាញស្នាដៃ នៅកម្ពុជា និងនៅក្នុងពិភពលោក។

ដូច្នេះ​ខ្ញុំគិតថា គោលដៅរបស់យើងគឺមានលក្ខណៈសាមញ្ញ ស្របតាមគោលដៅរបស់ប្រកាសលេខ ១២៤ ក្នុងការធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីធ្វើអោយប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានការស្វាគមន៍ និងការគាំទ្របំផុត នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ សំរាប់ស្រ្តីអ្នកជំនួញ និងសហគ្រិនស្រ្តី។

រឿង​នេះស្តាប់ទៅ​ដូចជាប្រកបដោយមហិច្ឆតា តែបើអ្នកគិតទៅ វាពិតជាអាចសំរេចទៅបាន។ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសតូចមួយ ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងលូតលាស់លឿន គោលនយោបាយសង្គមល្អ មានស្រ្តីក្នុងមុខរបររឹងមាំល្អ មានអង្គការសហគ្រិនភាពល្អ និងមានដៃគូអន្តរជាតិច្រើន​ដែលមានការប្តេជ្ញាចិត្ត។ វាត្រូវតែមានអ្នកលេខ១ ហេតុអ្វីក៏កម្ពុជាមិនអាចជាអ្នកលេខ១?

ដូច្នេះ ខ្ញុំសប្បាយរីករាយ និងរំភើបដែលអាចបញ្ចប់បេសកកម្មការងាររបស់ខ្ញុំ​ដោយធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំពិធីមួយ​ស្តីពីបញ្ហាមួយដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ទៅលើជាខ្លាំង គឺបញ្ហាដែលមានសារៈសំខាន់សំរាប់អនាគត​នៃប្រទេសកម្ពុជា។

តទៅ​នេះ ខ្ញុំសូមជូននាទី​សំរាប់ការពិភាក្សាជាមួយក្រុមវាគ្មិន ។​ តែមុនដំបូង  ខ្ញុំសូមអោយលោកអ្នកជឿជាក់ថា ស្ថានទូត​អាមេរិក រូបខ្ញុំ ហើយនិងភរិយាខ្ញុំសុទ្ធី គឺជាដៃគូយូរអង្វែង ថ្វីបើសំរាប់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំនឹងមើលពីចម្ងាយក្តី។

សូមអរគុណច្រើន។