សណ្ឋាគារ Raffles Hotel ភ្នំពេញ
ថ្ងៃទី ២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៨
(ត្រូវបានរៀបចំសម្រាប់ថ្លែង)
សូមជម្រាបសួរ លោក លោកស្រីទាំងអស់!
ជាបឋម ខ្ញុំសូមស្វាគមន៍អ្នកចូលរួមទាំងអស់ ដែលបានមកពីប្រទេសផ្សេងទៀត ដើម្បីចូលរួមក្នុងសន្និសីទនេះ។
ពិតណាស់ ខ្ញុំចង់អរគុណលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ពូ សុធីរៈ ដែលបានដឹកនាំ និងមានចក្ខុវិស័យនៅក្នុងការរៀបចំសន្និសីទនេះ។ វាជាប្រធានបទត្រូវតាមពេលវេលាណាស់ ហើយយើងសូមអរគុណចំពោះវិទ្យាស្ថានកម្ពុជាសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព (CICP) ដែលបានរៀបចំវេទិកានេះឡើង។ ខ្ញុំសូមអរគុណផងដែរចំពោះវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវភស្តុភារអន្តរជាតិនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអាស៊ីបូព៌ា នៅ Kunming នៃប្រទេសចិន និងមូលនិធិ Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS) នៅកម្ពុជា ដែលធ្វើការឧបត្ថម្ភដល់វេទិកានេះ។
សន្និសីទនេះត្រូវបានធ្វើឡើងត្រូវកន្លែង និងត្រូវពេលវេលា។ ប្រទេសកម្ពុជាមិនមែនគ្រាន់តែស្ថិតនៅកណ្តាលនៃតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកតែប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងនៅកណ្តាលនៃអាស៊ានផងដែរ។ ដូចដែលទស្សនកិច្ចរបស់លោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក Pompeo មកកាន់តំបន់នេះ កាលពីខែមុនបានបង្ហាញស្រាប់ សហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកការចូលរួមរបស់អាស៊ានថា មានសារៈសំខាន់បំផុត នៅក្នុងតំបន់។
យើងបានឃើញអត្ថបទជាច្រើនដែលធ្វើការចោទសួរមកលើទិសនៃនយោបាយការបរទេសរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។ ការពិភាក្សាគ្នាលើបញ្ហាទាំងនះមានសារៈសំខាន់។ នេះគឺជាតួនាទីដ៏ល្អសម្រាប់វិទ្យាស្ថាន CICP នៅក្នុងការនាំវាគ្មិន និងអ្នកចូលរួមមកជួបគ្នា ហើយស្ថានទូតអាមេរិកមានសេចក្តីរីករាយក្នុងការជួយគាំទ្រដល់ការផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈគ្នាដ៏ផុលផុស លើបញ្ហាដ៏មានសារៈសំខាន់ទាំងនេះ។
ជាផ្នែកមួយនៃការគាំទ្ររបស់ស្ថានទូតយើង ចំពោះសន្និសីទនេះ យើងបានអញ្ជើញវាគ្មិនអាមេរិកដ៏ល្បី ហើយទទួលបានការគោរពចំនួន ២ រូបមកចូលរួម។
វាគ្មិនទី១ គឺ Brad Glosserman ដែលជានាយករងនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់យុទ្ធសាស្រ្តបង្កើតច្បាប់ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Tama University ក្នុងទីក្រុង Tokyo នៃប្រទេសជប៉ុន។ បន្តិចទៀតនេះ លោក Brad នឹងនិយាយអំពីមហានិន្នាការផ្នែកសន្តិសុខនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។
ដូចលោកអ្នកប្រហែលបានជ្រាបហើយ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ យោធារបស់យើងបានប្តូរឈ្មោះបញ្ជាការដ្ឋានរបស់យើងនៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក មកជា “បញ្ជាការដ្ឋានប្រចាំតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក”វិញ ដើម្បីបង្ហាញពីចក្ខុវិស័យរបស់រដ្ឋបាលលោក Trump សម្រាប់តំបន់នេះ។ ដូច្នេះ ការផ្លាស់ប្តូរផ្នែកភូមិសាស្រ្តទៅតាមអ្វីដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសដទៃជាច្រើនទៀតមើលមកតំបន់នេះ គឺជាមហានិន្នាការសន្តិសុខ។
Charles Edel ដែលបានមកប្រទេសកម្ពុជានៅខែឧសភា ហើយបានជួបជាមួយអស់លោកអ្នកជាច្រើន នឹងនិយាយអំពីការដែលសហរដ្ឋអាមេរិកប្រមើលមើលមកតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានភាព “បើកចំហ និងសេរី”។ បណ្ឌិត Edel គឺជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់ និងជាអ្នកជំនាញ ដែលធ្វើការនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាពីសហរដ្ឋអាមេរិក នៅទីក្រុង Sydney នៃប្រទេសអូស្រា្តលី ។ កន្លងមក បណ្ឌិត Edel បានបំរើការក្នុងក្រុមបុគ្គលិកធ្វើផែនការគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ ២០១៧ ដូច្នេះគាត់ដឹងពីការងាររបស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងពីការធ្វើគោលនយោបាយ។
ឥឡូវខ្ញុំដឹងថា អស់លោក លោកស្រីជាច្រើនឮ អំពីការទាក់ទងគ្នានៃ “តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលមានភាពបើកចំហ និងមានភាពសេរី” ទៅនឹងការប្រកួតប្រជែងគ្នា ក្នុងចំណោមមហាអំណាចធំៗ។ តែ ដោយសារយើងតំណាងអោយមហាអំណាចមួយ ខ្ញុំគិតថា គួរស្តាប់ពីអ្នកដទៃវិញស្តីពីប្រធានបទនេះ។
យើងគិតថា មហាអំណាចដទៃមួយទទៀតគឺ ប្រទេសចិន។ ដូចលោកអ្នកជ្រាបស្រាប់ហើយ សហរដ្ឋអាមេរិកមានទំនាក់ទំនងទូលំទូលាយជាមួយប្រទេសចិន លើបញ្ហានានាជាច្រើន។ ចក្ខុវិស័យរបស់យើងចំពោះតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកគ្មានផាត់ប្រទេសណាចោលទេ។ យើងស្វាគមន៍ការរួមចំណែករបស់ប្រទេសចិន ចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ ដូច្នេះ ដរាបណាគេប្រកាន់តាមបទដ្ឋានខ្ពស់ ដោយរួមទាំងផ្នែកតម្លាភាព នីតិរដ្ឋ និងហិរញ្ញប្បទានប្រកបដោយនិរន្តភាព។ ខ្ញុំដឹងថា វាគ្មិននឹងនិយាយអំពីរឿងដ៏សំខាន់នេះ នៅក្នុងរយៈពេល ២ ថ្ងៃនេះ។
ខ្ញុំបាននិយាយពាក្យថា “តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលមានភាពសេរី និងបើកចំហ” ប៉ុន្មានដងមកហើយ តែសម្រាប់លោកអ្នកដែលមិនទាន់ស្គាល់ពាក្យរបស់យើងនេះ ខ្ញុំចង់និយាយបន្តិចអំពីចំណុចជាក់លាក់មួយនៃភាសានេះ ហើយវាមានន័យយ៉ាងដូចម្តេចសម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសរបស់យើង។
នៅពេលយើងនិយាយថា តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកមួយដែល “មានភាពសេរី” វាមានន័យថា យើងចង់អោយប្រទេសទាំងអស់អាចការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់គេ ពីការបង្ខិតបង្ខំរបស់ប្រទេសដទៃ។ ពាក្យថា “បើកចំហ” យើងចង់សំដៅលើផ្លូវនាវាចរណ៍ ការដឹកជញ្ជូន និងការធ្វើការទាក់ទងគ្នា ដោយគ្មានការរារាំង ដែលពិតជាអាយុជីវិតនៃតំបន់នេះ ហើយមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់កំណើននៃវិបុលភាពនៅក្នុងពិភពលោក។
“ភាពសេរី និងភាពបើកចំហ” នេះក៏ទាក់ទងផងដែរ ទៅនឹងអភិបាលកិច្ច និងសេរីភាពនៅក្នុងប្រទេសមួយ។ វាមានន័យថា អាចរក្សាគោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ ដែលបំរើផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសមួយ មិនមែនមនុស្សមួយក្តាប់តូចទេ។ ដើម្បីអោយមានដូច្នេះទៅបាន ប្រជាជនត្រូវមានសំលេងនៅក្នុងការកំណត់ទិសដែលប្រទេសរបស់គេដើរ និងនៅក្នុងការសំរេចចិត្តរបស់មេដឹកនាំ។ ការសំរេចចិត្តទាំងនោះត្រូវតែមានតម្លាភាព ដើម្បីអោយប្រជាជនអាចយល់បានថាតើវាពិតជាបំរើផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសដែរឬទេ។
គួរអោយស្តាយ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ មានករណីជាឧទាហរណ៍មួយចំនួន ដោយមេដឹកនាំធ្វើការសំរេចចិត្តដោយលាក់បាំង ហើយការសំរេចចិត្តទាំងនោះមិនល្អសម្រាប់ប្រជាជន។ យើងឃើញថា ប្រទេសមួយចំនួនបានខ្ចីបុលគេយ៉ាងច្រើន សម្រាប់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងគម្រោងសាងសង់ រហូតដល់គ្មានប្រាក់សងបំណុល។ គេត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើការចរចាឡើងវិញលើលក្ខខ័ណ្ឌដែលមិនអនុគ្រោះ ដែលរារាំងដល់ការអភិវឌ្ឍន៍របស់គេនៅពេលអនាគត ហើយបំផ្លាញអធិបតេយ្យភាពរបស់គេ។
យើងបានឃើញប្រទេសមួយចំនួនយល់ព្រមផ្តល់កន្លែងសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម តែនៅទីបំផុត កន្លែងទាំងនោះបានប្រែក្លាយជាមូលដ្ឋានយោធាទៅវិញ ដោយគ្មានការពិភាក្សាដេញដោល ឬការយល់ព្រមជាសាធារណៈឡើយ។ ការនេះមានកើតឡើងក្នុងកម្រិតខុសៗគ្នា នៅប្រទេសស្រីលង្កា ម៉ាល់ឌីវ និងប្រទេស Djibouti ។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជា វាមានសារៈសំខាន់ដែលប្រជាជនត្រូវមានសិទ្ធិ និងលទ្ធភាពអាចពិនិត្យមើលកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាអោយអត្ថប្រយោជន៍បានទៅទាំងអស់គ្នា មិនមែនបានតែមនុស្សមួយចំនួនតូចនោះទេ។ វិនិយោគរបស់ចិនអាចផ្តល់ប្រយោជន៍ តែកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះត្រូវការការពិនិត្យហ្មត់ចត់ និងការគ្រប់គ្រងដិតដល់ ដើម្បីអោយបានជាប្រយោជន៍ដល់ប្រទេស មិនមែនបានដល់តែអ្នកចុះកិច្ចព្រមព្រៀងទេ។ តម្លាភាពមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការពារអធិបតេយ្យភាព។
ប្រទេសជាច្រើនបានធ្វើការតស៊ូយ៉ាងយូរនិងខ្លាំងក្លា ដើម្បីរក្សាសេរីភាព និងឯករាជ្យរបស់គេ ហើយមិនអោយអធិបតេយ្យភាពរបស់គេដែលបានមកដោយលំបាក បាត់បង់ទៅអោយអ្នកដែលដេញថ្លៃអោយថ្លៃខ្ពស់ជាងគេនោះទេ។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដូចជានៅទីនេះដែរ។ យើងនឹងបន្តធ្វើជាមិត្ត និងជាដៃគូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា នៅក្នុងការរក្សាសេរីភាព និងឯករាជ្យរបស់គេ។
តែមេដឹកនាំកម្ពុជាក៏ត្រូវស្តែងអោយឃើញផងដែរនូវការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះគោលការណ៍ទាំងនេះផងដែរ ដោយរួមទាំងអនុញ្ញាតអោយប្រជាជនកម្ពុជាមានសម្លេងនៅក្នុងអនាគតនៃប្រទេសរបស់គេ។ មេដឹកនាំកម្ពុជាត្រូវតែមើលឃើញនូវហានិភ័យនៃការពឹងផ្អែកតែទៅលើដៃគូមួយ ហើយមើលឃើញថា តើប្រជាជនកម្ពុជាទទួលយកការផ្លាស់ប្តូរដ៏ធំនេះ នៅក្នុងទិសដែលប្រទេសរបស់គេដើរដែរឬទេ។
ប្រទេសកម្ពុជាគួរមានការពិភាក្សាជាសាធារណៈដោយចំហ និងដោយសេរី លើការផ្លាស់ប្តូរជាយុទ្ធសាស្រ្ត ផ្នែកនយោបាយ និងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចធំៗ ដែលកំពុងកើតមានឡើងយ៉ាងលឿននៅក្នុងប្រទេស ដោយគ្មានការដាក់កំហិត។ និស្សិត អ្នកសារព័ត៌មាន បញ្ញវ័ន្ត និងអ្នកដឹកនាំនយោបាយគ្រប់ស្រទាប់ត្រូវតែមានចំណែកនៅក្នុងការពិភាក្សាដេញដោលគ្នានេះ ដើម្បីអោយប្រជាជនកម្ពុជាបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ មិនមែនមនុស្សមួយចំនួនតូចនោះទេ។
ជាថ្មីម្តងទៀត ខ្ញុំសូមអរគុណវិទ្យាស្ថាន CICP ដែលបានធ្វើអោយមានសន្និសីទនេះឡើង ហើយខ្ញុំសូមអរគុណលោក លោកស្រីទាំងអស់ ដែលបានខិតខំធ្វើអោយសន្និសីទនេះមានជោគជ័យ។ យើងសង្ឃឹមថា នឹងមានការផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាយ៉ាងផលផុស និងការពិភាក្សាដោយបើកចំហ។ សូមអរគុណម្តងទៀតដែលបានផ្តល់ឱកាសអោយខ្ញុំមានវត្តមាននៅទីនេះ៕
