សារមន្ទីរជាតិ ភ្នំពេញ
ថ្ងៃទី ៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៨
(រៀបចំសម្រាប់ថ្លែង)
សូមជំរាបសួរ សហការីមកពីផ្នែកសារព័ត៌មាន។ សូមអរគុណលោកអ្នកទាំងអស់ដែលបានអញ្ជើញមកថ្ងៃនេះ។
ខ្ញុំសូមចាប់ផ្តើមដោយសូមអរគុណភ្ញៀវកិត្តិយសរបស់យើងដែលមានវត្តមាននៅថ្ងៃនេះ គឺលោកជំទាវបណ្ឌិត ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ឯកឧត្តម គឹម សេតារា ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ លោកគង់ វីរៈ ប្រធានសារមន្ទីរជាតិ។
ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយផងឃើញឯកឧត្តម ជុច ភឿន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និងជាមិត្តដ៏ល្អម្នាក់របស់ខ្ញុំ នៅថ្ងៃនេះ។ នៅក្នុងពេល ៣ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ លោក និងខ្ញុំបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារមួយចំនួនជាមួយគ្នា។
ខ្ញុំមានការសោកស្តាយដែលអាណតិ្តរបស់ខ្ញុំជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតនឹងចប់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ តែពេលនេះ ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយ ដោយមានវត្តមាននៅក្នុងពិធីដ៏ពិសេសនេះ។
ពិធីនេះគឺជាការបង្ហាញអោយឃើញនូវទំនាក់ទំនងល្អ និងយូរលង់ រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ។ យើងនឹងចុះហត្ថលេខាលើឯកសារពីរសំខាន់នៅថ្ងៃនេះ ដែលបង្ហាញពីទំហំ និងសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងនេះ។
ឯកសារទី១ ដែលយើងនឹងចុះហត្ថលេខាលើគឺអំណោយថវិការបស់មូលនិធិ AFCP ចំនួន ២០០ ០០០ ដុល្លាអាមេរិកដល់អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ ដើម្បីជួសជុលជណ្តើរខាងមុខនៃប្រាសាទដ៏ល្អនេះ។ គម្រោងនេះនឹងជួយថវិកាដល់វិធានការបន្ទាន់មួយចំនួនទាក់ទងនឹងការរេចសឹកដ៏ច្រើន និងការធ្វើអោយមានលំនឹងជណ្តើរ ព្រមទាំងការវាយតំលៃពីការជួសជុល និងការអភិរក្សដែលវាត្រូវការ នៅពេលអនាគត។
ក្នុងនាមជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃគណកម្មាធិការសំរបសំរួលអន្តរជាតិសំរាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ យើងមានក្តីរំភើបរីករាយសូមប្រកាសអំណោយជាលើកដំបូងនេះរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកសំរាប់ការងារអភិរក្សនៃប្រាសាទនេះ។
ក្រៅពីការធ្វើអោយមានលំនឹងនិងជួសជុលជណ្តើរ គម្រោងនេះជួយបុគ្គលិកអ្នកធ្វើការជាជនជាតិខ្មែរ ក្នុងការបង្កើនចំណេះដឹង និងជំនាញក្នុងការងារជួសជុលរបស់គេ។ ការនេះនឹងពន្លឿនពេលដែលគេមានសមត្ថភាព និងឯកទេសក្នុងការដឹកនាំការងារអភិរក្ស នៅតាមទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តរាប់ពាន់ នៅទូទាំងប្រទេស។
មូលនិធិឯកអគ្គរដ្ឋទូតសំរាប់ការអភិរក្សវប្បធម៌ (AFCP) គឺជាកម្មវិធីដែលមានសារៈសំខាន់និងមានតំលៃសំរាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនៃការងាររបស់ខ្ញុំនៅភ្នំពេញ ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលអំណោយថវិកាពីមូលនិធី AFCP សំរាប់អភិរក្សសំលៀកបំពាក់របស់អ្នកទោស នៅសារមន្ទីរទួលស្លែង កែលំអកម្មវិធីសំរាប់សារមន្ទីរអង្គរបូរី ក្នុងខេត្តតាកែវ និងបន្តការជួសជុលប្រាសាទភ្នំបាក់ខែង នៅសួនឧទ្យានអង្គរ។
ខ្ញុំមានមោទនភាពដែលគម្រោងជួសជុលប្រាសាទភ្នំបាក់ខែងគឺជាគម្រោងធំជាងគេមួយដែលមូលនិធិនេះបានជួយថវិកា នៅក្នុងសាកលលោក។ យើងបានផ្តល់ថវិកាចំនួនជាង ៣,២ លានដុល្លាពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកសំរាប់គម្រោងនេះ តាំងពីឆ្នាំ ២០០៤ មក ដែលជាការជំរុញអោយមានអំណោយបន្ថែមពីវិស័យឯកជន និងសប្បុរសជន នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ឯកសារទី២ ដែលយើងនឹងចុះហត្ថលេខាគឺការបន្តរយៈពេល ៥ ឆ្នាំទៀតនៃអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់ ទាក់ទងនឹង “ការដាក់កម្រិតហាមប្រាមនូវការនាំចូលវត្ថុបុរាណប្រភេទផ្សេងៗដែលមានប្រភពដើមពីប្រទេសកម្ពុជា”។
អនុស្សារណៈនេះមានឈ្មោះបែបបច្ចេកទេសខ្លាំង តែបំណងរបស់វាគឺងាយយល់ទេ។ វាផ្តល់នូវមធ្យោបាយផ្លូវការ រវាងរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាលសំរាប់ការសំរាប់ការយកត្រឡប់មកវិញនូវវត្ថុបូរាណនិងសម្បត្តិវប្បធម៌ដទៃទៀត មកកម្ពុជាវិញ។ ដោយផ្តល់មធ្យោបាយនេះ អនុស្សារណៈនេះទប់ស្កាត់ការលួចនៅតាមកន្លែងប្រវត្តិសាស្រ្តល្អៗ ហើយធានាដល់ការបញ្ជូនត្រឡប់វិញនូវវត្ថុបូរាណដែលត្រូវបានលួច។
រយៈពេល ៥ ឆ្នាំដំបូងនៃ MOU មានជោគជ័យច្រើន។ វត្ថុបុរាណចំនួនជាង ២០ ត្រូវបានបញ្ជូនត្រឡប់មកវិញ រួមទាំងរូបចំលាក់ពីប្រាសាទកោះកេរ។ ខ្ញុំបានចូលរួមនៅក្នុងពិធីប្រគល់នៃរបស់ដែលត្រូវបានបញ្ជូនមកពីពីសារមន្ទីរ Cleveland Museum of Art និងសារមន្ទីរ Denver Art Museum ។ លោកអ្នកអាចឃើញរូបចម្លាក់នៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិនេះ។ វាគឺជានិមិត្តរូបដ៏ល្អអស្ចារ្យនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់យើង ក្នុងការធានាថា វប្បធម៌របស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានថែរក្សា សំរាប់មនុស្សរាប់ជំនាន់ទៀត នៅកម្ពុជា។
[សំខាន់ដូចគ្នានេះដែរ គឺថា MOU នេះផុ្តល់ក្របខ័ណ្ឌសំរាប់ការខ្ចីបណ្តោះអាសន្ននូវវត្ថុបុរាណវប្បធម៌ខ្មែរដល់សារមនី្ទរនិងស្ថាប័នវប្បធម៌អាមេរិក។ វាល្អសំរាប់ទាំងប្រទេសកម្ពុជា ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ពីព្រោះតាមរយៈកម្ចីនេះ ជនជាតិអាមេរិកអាចឃើញវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដោយផ្ទាល់]
គម្រោងដ៏មានភាពជោគជ័យទាំងនេះមិនអាចមានទៅបានដោយគ្មានការសហការរបស់យើងជាមួយនឹងក្រសួងវប្បធម៌នោះទេ។ ខ្ញុំសូមអរគុណជាពិសេសចំពោះលោកជំទាវរដ្ឋមន្រ្តី ចំពោះការដឹកនាំ និងចក្ខុវិស័យ ដែលអនុញ្ញាតអោយយើងពង្រីក និងពង្រឹងបន្ថែមលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកន្លងមករបស់យើង។
នៅចុងខែនេះ ខ្ញុំនឹងបញ្ចប់អាណត្តិរបស់ខ្ញុំ នៅកម្ពុជា ហើយត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ។ ខ្ញុំបានធ្វើការងារលើបញ្ហានានា នៅក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំនេះ តែគ្មានការងារណាដែលធ្វើអោយខ្ញុំពេញចិត្តជាងការជួយអភិរក្សសម្បតិ្តវប្បធម៌ខ្មែរ ហើយជួយនាំវាត្រឡប់មកកន្លែងដើមវិញនោះទេ។ សហប្រតិបតិ្តការនេះគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនអាមេរិក និងប្រជាជនកម្ពុជាមានមោទនភាពទៅលើ។
លោកជំទាវរដ្ឋមន្រ្តី ការបានធ្វើការជាមួយលោកជំទាវ និងក្រុមការងាររបស់លោកជំទាវគឺជាកិត្តិយស និងជាឯកសិទ្ធិមួយ ហើយនេះគឺជាអ្វីដែលខ្ញុំនឹងចងចាំជានិច្ច ពីរយៈកាលដែលខ្ញុំធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូត នៅទីនេះ។
សូមអរគុណទាំងអស់គ្នាជាថ្មីម្តងទៀត។
