សេចក្តីសង្ខេបរួម
រដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា ពុទ្ធសាសនាគឺជាសាសនារបស់រដ្ឋ ហើយត្រូវបានលើកកំពស់តាមរយៈការមានថ្ងៃបុណ្យ ការបណ្តុះបណ្តាលបែបសាសនា ការបង្រៀនពីព្រះពុទ្ធសាសនានៅតាមសាលារដ្ឋ និងការផ្តល់ថវិកាដល់ស្ថាប័នពុទ្ធសាសនា។ ច្បាប់ចែងពីសេរីភាពនៃជំនឿ និងការប្រតិបត្តិសាសនា ដរាបណាសេរីភាពនេះមិនជ្រៀតជ្រែកជំនឿសាសនារបស់អ្នកដទៃ ហើយមិនប៉ះពាល់សណ្តាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈ។ រដ្ឋាភិបាលមិនព្រមអនុញ្ញាតអោយការិយាល័យនៃឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNHCR) នាំទៅតាំងទីលំនៅជាថ្មី នូវជនម៉ុងតាញ៉ាមួយក្រុម ដែលត្រូវបានគេនិយាយថា មានហេតុផលត្រឹមត្រូវក្នុងការទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោន ហើយដែលបានគេចេញពីការធ្វើបាប នៅប្រទេសវៀតណាម។ នៅខែតុលា រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើសហប្រតិបត្តិការជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ លើការតាំងទីលំនៅជាថ្មីនៃក្រុមម៉ុងតាញ៉ាចំនួន ៧ នាក់ នៅប្រទេសទី ៣ តែបាននិយាយថា ២៩ នាក់ទៀត គ្មានហេតុផលគ្រប់គ្រាន់សំរាប់ទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោនទេ ហើយបានប្រកាសពីផែនការចាប់បញ្ជូនពួកគេត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញ ថ្មីបើអង្គការ UNHCR ព្រមជួយគេនៅក្នុងការតាំងទីលំនៅជាថ្មីក្តី។ រដ្ឋាភិបាលបានថ្កោលទោសថាជាការជ្រៀងជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា នូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សសំរាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែលរិះគន់ការប្រព្រឹត្តទៅលើក្រុមម៉ុងតាញ៉ា ។
អ្នកភូមិបានសំលាប់ព្នងមួយចំនួន ដោយសង្ស័យថា បានធ្វើធ្មប់ ដោយសារតែជំនឿសាសនា និងការប្រតិបត្តិរបស់គេ។ មានសេចក្តីរាយការណ៍ផងដែរថា មានការរារាំងដល់សមាហរណកម្មក្នុងសង្គម នូវក្រុមចាម។
មន្រ្តីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកបានពិភាក្សាពីក្រុមម៉ុងតាញ៉ាដែលកាន់សាសនាគ្រឹះ ជាមួយរដ្ឋាភិបាល។ មន្រ្តីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានពិភាក្សាផងដែរពីសារៈសំខាន់នៃការរាប់រក និងភាពចំរុះគ្នាផ្នែកសាសននា ជាមួយតំណាងរដ្ឋាភិបាល មេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងមេដឹកនាំក្រុមសាសនាឥស្លាម សាសនាគ្រឹះ និងពុទ្ធសាសនា។ ស្ថានទូតមានបំណងលើកកំពស់សារសំខាន់នៃភាពអត់ឱនផ្នែកសាសនា និងការយល់តាមរយៈការរៀបចំអាហារស្រាយបួស Iftar ជាផ្លូវការ កម្មវិធីវាគ្មិន និងទំរង់នៃការចូលរួមដទៃទៀត។
ផ្នែក ១៖ ប្រជាសាស្រ្តទាក់ទងនឹងសាសនា
តាមការប៉ាន់ប្រមាណរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រជាជនកម្ពុជាមានចំនួនសរុបចំនួន ១៦.២ លាននាក់ (គិតត្រឹមខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧)។ បើយោងតាមការអង្កេតលើប្រជាជននៅឆ្នាំ ២០១៣ របស់វិទ្យាស្ថានស្ថិតិជាតិ ប្រជាជនចំនួន ៩៧,៩% កាន់ពុទ្ធសាសនា ហើយបើយោងតាមក្រសួងធម្មការ និងសាសនាស្ទើរតែទាំងអស់នៃពួកគេ កាន់ពុទ្ធសាសនាហិនយាន ។ ជនជាតិខ្មែរភាគច្រើនលើសលុបជាពុទ្ធសាសនិក ។ អាណិកជនវៀតណាមដែលរស់នៅកម្ពុជា ជាប្រពៃណី កាន់ពុទ្ធសាសនាមហាយាន តែក៏មានច្រើនដែរដែលបែរមកកាន់ពុទ្ធសាសនាហិនយាន។ ជនជាតិវៀតណាមដទៃទៀតជាអ្នកកាន់សាសនារ៉ូម៉ង់កាតូលិក ហើយពួកគេគឺជាក្រុមភាគច្រើនលើសលុបក្នុងចំណោមអ្នកកាន់សាសនាកាតូលិក នៅកម្ពុជា។ អាណិកជនវៀតណាមមានប្រហែល ៥% នៃប្រជាជនកម្ពុជា។ យោងតាមការប៉ាន់ប្រមាណរបស់រដ្ឋាភិបាល អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមមានចំនួនប្រមាណពី ២,១% នៃប្រជាជនទាំងអស់ តែអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលខ្លះប៉ាន់ប្រមាណថា អាចមានចំនួនពី ៤% ទៅ ៥%។ ក្នុងចំណោមនេះ ភាគច្រើនលើសលុបគឺចាម ថ្វីបើថាមិនមែនគ្រប់ចាមទាំងអស់កាន់សាសនាឥស្លាមទេ។ ចាមច្រើនរស់នៅតាមទីប្រជុំជន និងភូមិនេសាទតាមជនបទ តាមមាត់បឹងទន្លេសាបនិងទន្លេមេគង្គ និងក្នុងខេត្ដកំពត ។ នៅកម្ពុជា សាសនាឥស្លាមមានបួនសាខា គឺសាខា Shafi ដែលប្រតិបត្ដិដោយអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមរហូត ៩០% ។ សាខា Salafi (Wahhabi) សាខាដើមដែលមាន ឈ្មោះថា Iman-San និងសាខា Kadiani ។ ប្រជាជនក្នុងក្រុមសាសនាឯទៀតមានក្រុម Baha’i Faith ជ្វីហ្វ និងជនជាតិវៀតណាមដែលកាន់សាសនា Cao Dai ឬក្រុមអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹះនិកាយផ្សេងៗ។
ផ្នែកទី ២. ការគោរពរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះសេរីភាពសាសនា
ក្របខ័ណ្ឌច្បាប់
រដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងពីសេរីភាពនៃជំនឿ និងការប្រតិបត្តិសាសនា ដរាបណាវាមិនជ្រៀតជ្រែកជំនឿ សាសនាដទៃទៀត ហើយមិនប៉ះពាល់សណ្តាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកំណត់ថា ពុទ្ធសាសនាគឺជាសាសនារបស់រដ្ឋ ហើយចែងពីការអោយរដ្ឋផ្តល់ការគាំពារចំពោះការអប់រំតាមព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយហាមប្រាមការរើសអើងខាងសាសនា។ ច្បាប់ហាមប្រាមក្រុមសាសនានានាមិនអោយប្រមាថក្រុមសាសនាដទៃទៀត តែកម្រមានបញ្ហានេះណាស់។ ច្បាប់ហាមប្រាមអង្គការសាសនាមិនអោយរៀបចំពិធី ធ្វើការប្រមូលផ្តុំ ប្រជុំ និងបើកវគ្គរៀនសូត្រ ដែលផ្តោតលើនយោបាយ។
ច្បាប់តំរូវអោយក្រុមអ្នកកាន់សាសនាទាំងអស់ រួមទាំងក្រុមពុទ្ធសាសនិកផង អោយដាក់ពាក្យសុំទៅក្រសួងធម្មការនិងសាសនា បើគេចង់ធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗផ្នែកសាសនា ។ ច្បាប់កំណត់ថា ក្រុមនានាត្រូវតែប្រាប់រដ្ឋាភិបាលនូវបំណងនៃអង្គការសាសនារបស់គេ រៀបរាប់ពីសកម្មភាពសាសនារបស់គេ ផ្តល់ប្រវត្តិរូបនៃមេដឹកនាំសាសនារបស់គេ រៀបរាប់ប្រភពថវិកា សន្យាផ្តល់របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ដែលរៀបរាប់លំអិតពីសកម្មភាពសាសនាទាំងអស់ យល់ព្រមគោរពតាមបញ្ញាតិដែលហាមក្រុមសាសនាប្រមាទក្រុមសាសនាដទៃទៀត បង្ករជំលោះ ឬបំផ្លាញសន្តិសុខជាតិ។ ការចុះបញ្ជីតំរូវអោយមានការយល់ព្រមពីថ្នាក់មូលដ្ឋាន ថ្នាក់ខេត្ត និងថ្នាក់ជាតិ ហើយដំណើរការនេះស៊ីពេលរហូតដល់ ៩០ ថ្ងៃ។ តែក្រសួងសាសនា និងធម្មកាគ្មានអំណាចក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមសាសនាដែលមិនបានចុះបញ្ជីទេ ហើយក៏គ្មានបទពិន័យចំពោះការខកខានមិនបានចុះបញ្ជីដែរ។ ក្រុមសាសនាដែលបានចុះបញ្ជីហើយ ទទួលបានការលើកលែងពន្ធពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
ច្បាប់ហាមប្រាមជាផ្លូវការមិនអោយក្រុមមិនមែនជាពុទ្ធសាសនិកដើរបញ្ចុះបញ្ចូលអោយគេចូលសាសនារបស់ខ្លួន ហើយចែងថា ខ្លឹមសារអត្ថបទមិនមែនជារបស់ពុទ្ធសាសនិកអាចចែកចាយបានតែនៅក្នុងកន្លែងសាសនារបស់គេតែប៉ុណ្ណោះ ។ ច្បាប់ក៏ហាមផងដែរលើការផ្តល់លុយ ឬសំភារៈដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលអោយគេចូលសាសនារបស់ខ្លួន។
ច្បាប់តំរូវអោយមានការចុះបញ្ចីដាច់ដោយឡែកពីគ្នាផងដែររ នូវកន្លែងគោរពបូជា និងសាលាសាសនា។ កន្លែងគោរពបូជា និងសាលាសាសនាអាចត្រូវបានបិទបណ្តោះអាសន្ន រហូតដល់កន្លែងទាំងនោះត្រូវបានចុះបញ្ជីការហើយ តែក្រសួងធម្មការ និងសាសនានិយាយថា ខ្លួនមិនបានចាត់វិធានការនេះទេ។ ច្បាប់ធ្វើការញែកដាច់ពីគ្នារវាង “កន្លែងធ្វើសក្ការៈបូជា” និង “កន្លែងសូត្រធម៌”។ ការបង្កើតកន្លែងបូជាទាមទារអោយស្ថាបនិកគឺជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិលើអាគារ និងដីអាគារនោះ។ កន្លែងនោះត្រូវដាក់មនុស្សបានយ៉ាងតិច ២០០ នាក់ ហើយពាក្យសុំការអនុញ្ញាតត្រូវមានការគាំទ្ររបស់អ្នកជឿនិងគាំទ្រចំនួនយ៉ាងតិច ១០០ នាក់។ ការិយាល័យសំរាប់សូត្រធម៌អាចស្ថិតនៅក្នុងទីតាំងជួល ឬនៅលើដីជួល ហើយមិនចាំបាច់ទាល់តែដាក់មនុស្សបានប៉ុន្មាននោះទេ ។ចំណែកពាក្យសុំការអនុញ្ញាតលើកន្លែងសូត្រធម៌ត្រូវមានអ្នកគាំទ្រចំនួន២៥ នាក់យ៉ាងតិច។ កន្លែងគោរពបូជាត្រូវស្ថិតនៅឆ្ងាយពីគ្នាយ៉ាងតិច ២ គម ហើយមិនអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីបំរើបំណងផ្នែកនយោបាយ ទទួលឧក្រិដ្ឋជនអោយស្នាក់នៅ ឬជនគេចខ្លួនពីច្បាប់ឡើយ ។ ការកំណត់ចំងាយពីគ្នានេះគឺសំរាប់តែការកសាងកន្លែងគោរពបូជាថ្មីៗតែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនទាក់ទងនឹងការិយាល័យរបស់អង្គការសាសនា ឬកន្លែងសូត្រធម៌ទេ ។
សាលាសាសនាត្រូវតែមានការចុះបញ្ជីការជាមួយក្រសួងធម្មការនិងសាសនា ហើយនិងក្រសួងអប់រំ។ សាលាសាសនាត្រូវបានណែនាំអោយធ្វើតាមកម្មវិធីសិក្សាស្នូលរបស់ក្រសួងអប់រំ ដែលមិនបញ្ចូលផ្នែកស្តីពីសាសនាទេ តែសាលាអាចបន្ថែមមេរៀនដែលមានកម្មវិធីសិក្សាសាសនា បន្ថែមលើកម្មវិធីសិក្សាស្នូលរបស់ក្រសួងអប់រំ។ រដ្ឋាភិបាលជំរុញការបង្រៀនសាសនាព្រះពុទ្ធ នៅតាមសាលារដ្ឋ ដោយសំរបសំរួលជាមួយក្រសួងអប់រំ តែសិស្សដែលមិនកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធមិនត្រូវបានបង្ខំអោយរៀនទេ។ ច្បាប់មិនកំណត់អោយបង្រៀនសាសនាមិនមែនព្រះពុទ្ធទេហើយគ្មានសាសនាដទៃត្រូវបានបង្រៀននៅក្នុងសាលារដ្ឋទេ។ ការបង្រៀនសាសនាដទៃដែលមិនមែនជាពុទ្ធសាសនា អាច បង្រៀនបាននៅតាមសាលាឯកជន។
ប្រទេសកម្ពុជាបានចូលរួមជាភាគីមួយនៅក្នុងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិពលរដ្ឋ។
ការប្រតិបត្តិរបស់រដ្ឋាភិបាល
នៅខែសីហា អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជា គឺលោកស្រី Rhona Smith បានចេញសេចក្តីថ្លែងមួយបន្ទាប់ពី បន្ទាប់ពីបេសកកម្មរយៈពេល ២ សប្តាហ៍របស់លោកស្រីមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយបញ្ជាក់ថា អង្គការ UNHCR បានសំរេចថា អ្នកស្រុកម៉ុងតាញ៉ាវៀតណាមដែលកាន់សាសនាគ្រឹះ ចំនួន ៣៦ នាក់ ដែលបានរត់គេចខ្លួនមកកម្ពុជា មានហេតុផលគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសុំសិទ្ធិជ្រកកោន។ តែ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបានយល់ព្រមអោយពួកគេតាំងទីលំនៅ នៅកម្ពុជា ឬក៏សំរួលអោយពួកគេទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសទី ៣ ឡើយ។ នៅខែតុលា រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ថា ពួកគេចំនួន ៧ នាក់មានហេតុផលត្រឹមត្រូវក្នុងការអះអាងជាជនភៀសខ្លួន ហើយបានធ្វើសហប្រតិបត្តិការក្នុងការបញ្ជូនពួកគេទៅប្រទេសទី ៣។ រដ្ឋាភិបាលនិយាយថា ២៩ នាក់ទៀតគ្មានហេតុផលគ្រប់គ្រាន់សំរាប់សុំសិទ្ធិជ្រកកោនទេ ហើយបានប្រកាសចាប់បញ្ជូនពួកគេទៅប្រទេសវៀតណាមវិញ ថ្វីបើអង្គការ UNHCR ព្រមជួយពួកគេក្នុងការទៅតាំងទីលំនៅជាថ្មីក្តី។ រដ្ឋាភិបាលបានទាត់ចោលនូវសេចក្តីថ្លែងរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេស ហើយបានថ្កោលទោសលោកស្រី ចំពោះអ្វីដែលខ្លួនហៅថា ជាការជ្រៀតជ្រែកចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន។
នៅខែកញ្ញា នៅពេលថ្លែងទៅកាន់កម្មករកាត់ដេរ នៅខេត្តកំពង់ចាម លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែនបានសុំអោយថៅកែអនុញ្ញាតអោយអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមពាក្យកន្សែងរុំក្បាល និងស្លៀកពាក់តាមប្រពៃណីរបស់គេ នៅកន្លែងធ្វើការ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យរ៉ាម៉ាដាន លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានបញ្ជាក់ជាថ្មី នូវសិទ្ធិរបស់អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម ក្នុងការគ្របក្បាលតាមសាសនារបស់គេ នៅក្នុងសាលា និងនៅក្នុងការថតរូប សំរាប់ប្រើប្រាស់ផ្លូវការ។ លោកថែមទាំងបានសន្យាជួយដល់គ្រូឥស្លាម នៅទូទាំងប្រទេស ហើយបានសសើររដ្ឋាភិបាល ចំពោះការសំរួលដល់ការធ្វើសមាហរណកម្មពួកគេទៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំសាធារណៈ។
រដ្ឋាភិបាលបានបន្តអោយមានថ្ងៃឈប់សំរាកបុណ្យតាមប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា ផ្តល់ការបង្រៀនតាមសាសនាព្រះពុទ្ធដល់សង្ឃ និងអ្នកឯទៀត នៅតាមវត្ត ហើយជួយជាថវិកាដល់វិទ្យាស្ថានដែលធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងបោះពុម្ពឯកសារស្តីពីវប្បធម៌ខ្មែរ និងប្រពៃណីតាមព្រះពុទ្ធសាសនា។
តុលាការកាត់ក្តីខ្មែរក្រហមបន្តស្តាប់សក្ខីកម្មទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់នៃការសំលាប់រង្គាលលើក្រុមជនជាតិ និងទាក់ទងនឹងសាសនា ប្រឆាំងនឹងចាម នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។
នៅក្នុងពិធីបុណ្យរ៉ាម៉ាដាន លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែនបានរៀបចំទទួលអាហារស្រាយបួស Iftar ជូនសមាជិកនៃសហគមន៍ឥស្លាមចំនួន ៤៧០០ នាក់។ នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោក លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានប្រាប់ទៅភ្ញៀវថា គ្មានមូលដ្ឋានសំរាប់ការរើសអើងផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសទេ ហើយបានអំពាវនាវអោយពុទ្ធសាសនិកមានការអត់ឱន ហើយរាប់រកសហគមន៍អ្នកកាន់សាសនាគ្រឹះ និងសហគមន៍អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម។
ផ្នែកទី ៣. ស្ថានភាពនៃការគោរពរបស់សង្គមចំពោះសេរីភាពសាសនា
អ្នកភូមិបានសំលាប់ព្នងមួយចំនួន ដែលគេសង្ស័យថា ដាក់អំពើ ដោយសារជំនឿរបស់គេ។ នៅខែកក្កដា បុរសអាយុ ២៩ ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវបានគេបាញ់នៅត្រង់ក្បាល នៅខេត្តមណ្ឌលគីរី ហើយនៅខែវិច្ឆិកា បុរសអាយុ ៦២ ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវបានគេកាត់ក្បាលដោយអ្នកភូមិ នៅខេត្តកំពត។ អ្នកទាំងពីរត្រូវបានគេចោទថា ចេះធ្វើធ្មប់។
អ្នករស់នៅក្នុងសហគមន៍ចាមកាន់សាសនាឥស្លាមខ្លះបាននិយាយថា គេជួបឧបសគ្គនៅក្នុងការមានសមាហ រណកម្មពេញលេញទៅក្នុងសង្គម។ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកបានរាយការណ៍ថា មានអ្នកខ្លះនៅក្នុងសហគមន៍ពុទ្ធសាសនិកដែលជាក្រុមភាគច្រើន នៅតែមានការសង្ស័យទៅលើចាម និងក្រុមភាគតិចដទៃទៀត ថាចេះអាបធ្មប់។ នៅក្នុងករណីខ្លះ អ្នកដែលត្រូវបានគេសង្ស័យថា ចេះធ្វើអំពើ ត្រូវបានសំលាប់ដោយអ្នកភូមិ ឬសមាជិកគ្រួសាររបស់គេ ផ្ទាល់។
ផ្នែកទី ៤. គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក
មន្រ្តីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកបានពិភាក្សាពីបញ្ហាសេរីភាពសាសនាជាមួយក្រសួងសាសនា និងធម្មការ និងមន្រ្តីដទៃទៀតនៃរដ្ឋាភិបាល។ មន្រ្តីក្រសួងបាននិយាយអំពីផែនការផ្តួចផ្តើមរបស់គេ ក្នុងការធ្វើពង្រាងច្បាប់ថ្មីស្តីពីសេរីភាពសាសនា។ ស្ថានទូតបានស្ម័គ្រចិត្តពិនិត្យលើពង្រាងច្បាប់នោះ នៅពេលសមស្រប។ មន្រ្តីស្ថានទូតរដ្ឋអាមេរិកក៏បានពិភាក្សាផងដែរពីបញ្ហានៃការចាប់បញ្ជូនខ្លួនទៅប្រទេសដើមវិញ និងការស្នាក់នៅរបស់ក្រុមម៉ុតាញ៉ាដែលកាន់សាសនាគ្រឹះ ជាមួយមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល និងសមាជិកនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលអន្តរជាតិ។
ស្ថានទូតអាមេរិកបានបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការទទួលយកភាពចំរុះនៃសាសនា ក្នុងជំនួបជាមួយមេដឹកនាំសាសនាព្រះពុទ្ធ សាសនាគ្រឹះ និងសាសនាឥស្លាម ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការអត់ឱនរវាងអ្នកកាន់សាសនាផ្សេងៗ នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ កម្មវិធីរបស់ស្ថានទូតបានផ្តោតលើក្រុមសាសនា ហើយបានជំរុញ ពហុភាពសាសនា តាមរយៈកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរ និងកម្មវិធីយុវជន។
កម្មវិធីមួយចំនួនរបស់ស្ថានទូតមានបំណងជួយអភិរក្សបេតិកភណ្ឌរបស់ចាម ដូចជាបេតិកភណ្ឌសាសនា តាមរយៈការបង្រៀនក្នុងការអាន និងសរសេរជាភាសាកំណើតរបស់ចាម ហើយរួមមានការអភិរក្ស និងការសិក្សាពីវត្ថុបូរាណផ្នែកសាសនាពីអាណាចក្របូរាណចំប៉ា។ កម្មវិធីមួយទៀតមានការអញ្ជើញវាគ្មិនមកនិយាយ និងចូលរួមពិភាក្សា ដែលក្នុងនោះ មេដឹកនាំសាសនាឥស្លាមមកពីជុំវិញពិភពលោកធ្វើការប្រាស្រ័យជាមួយសហគមន៍ចាម ដើម្បីផ្តល់អោយជនជាតិចាមនូវការយល់ដឹងស៊ីជំរៅទៅលើតួនាទីស្ថាបនារបស់អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមដទៃទៀត នៅក្នុងកំលាំងពលកម្ម និងសហគមន៍របស់គេ។
កម្មវិធីដទៃទៀតរបស់ស្ថានទូតបានផ្តោតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នារវាងអ្នកកាន់សាសនាផ្សេងៗ ភាពជាអ្នកដឹកនាំក្នុងសហគមន៍ និងដំណោះស្រាយលើការវិវាទ។ បានអញ្ជើញអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម អោយចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលាដែលមានការចូលរួមនៃវាគ្មិនជាភ្ញៀវមកពីទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ សិក្ខាសាលាផ្តោតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអ្នកកាន់សាសនាផ្សេងៗ ភាពជាអ្នកដឹកនាំសហគមន៍ និងដំណោះស្រាយលើវិវាទ។ មន្រ្តីទូតបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចជាច្រើនលើកនៅក្នុងប្រទេស ដើម្បីជួបជាមួយក្រុមមនុស្សក្នុងសហគមន៍ ដោយនៅពេលនោះ ជំរុញការអត់ឱនផ្នែកសាសនា បង្ហាញការគោរពចំពោះវប្បធម៌ចាម បន្ថយភាពឯកកោរបស់ចាម ហើយជួយក្រុមចាមក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មចូលទៅក្នុងវប្បធម៌ទូទៅរបស់ខ្មែរ។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតថែមទាំងបានរៀបចំអាហារស្រាយបួស(Iftar) ទទួលចាម និងអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម នៅបុណ្យរ៉ាម៉ាដាន។ សំរាប់អាហារស្រាយបួសនេះ យើងបានអញ្ជើញសមាជិកនៃគណបក្សដឹកនាំប្រទេស និងគណបក្សប្រឆាំង ក្រុមយុវជន សង្គមស៊ីវិល ហើយបើកអោយមានការពិភាក្សាគ្នាដោយចំហ អំពីសារៈសំខាន់នៃការទទួលយក និងការអត់ឱនផ្នែកសាសនា។
