របាយការណ៍​ស្តីពី​សេរីភាព​សាសនា​អន្តរជាតិ​សំរាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឆ្នាំ ២០០៩

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ចែង​ពី​សេរីភាព​សាសនា ហើយ​គោលនយោបាយ និង​ច្បាប់​ដទៃ​ទៀត​បាន​រួម​ចំណែក​ដល់​ការ​ប្រតិបត្តិ​​សាសនា ដែល​ជា​ទូទៅ​មាន​លក្ខណៈ​សេរី​។​ពុទ្ធសាសនា​គឺជា​សាសនា​របស់​រដ្ឋ​។

ជា​ទូទៅ​និង​ជាក់ស្តែង រដ្ឋាភិបាល​គោរព​សេរីភាព​សាសនា​។ ស្ថានភាព​សេរីភាព​សាសនា​មិន​មាន​ការ​ប្រែប្រួល​ទេ នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​ធ្វើ​របាយការណ៍​នេះ​។

មាន​ករណី​តិចតួច​ស្តីពី​ការ​បំពាន​ឬ​ការ​រើសអើង​ពី​សង្គម ដោយសារ​រឿង​សាសនា ជំនឿ ឬ​ការ​ប្រតិបតិ្ត​សាសនា​។

រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​ពិភាក្សា​ពី​សេរីភាព​សាសនា​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​នយោបាយ​រួម​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​លើក​កំពស់​សិទិ្ធ​មនុស្ស​។

ផ្នែក ១​៖ ប្រជាសាស្រ្ត​ទាក់ទង​នឹង​សាសនា

ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ចំនួន ៦៧​ ០០០ ម៉ៃល៍​ការេ ហើយ​មាន​ប្រជាជន​ចំនួន ១៤,១ លាន​នាក់​។ ប្រជាជន​ចំនួន ៩៣% កាន់​ពុទ្ធសាសនា​ហិនយាន ដែល​មាន​កាន់​ជា​ទូទៅ​និង​យ៉ាង​រឹងមាំ ក្នុង​ខេត្ត ក្រុង​ទាំងអស់ ដោយ​មាន​វត្ត​ចំនួន​ប្រហែល ៤ ៣៣០ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​។ ជនជាតិ​​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន​លើសលុប​ជា​ពុទ្ធ​សាសនិក​។ ​មាន​​ទំនាក់ទំនង​គ្នា​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​រវាង​ពុទ្ធសាសនា ប្រពៃណី វប្បធម៌​ខ្មែរ និង​ជីវិត​រស់នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​។ ការ​ប្រតិបត្តិ​តាម​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ជា​ទូទៅ​ថា ចាំបាច់​នៅ​ក្នុង​អត្តសញ្ញាណ​វប្បធម៌ និង​ជាតិ​សាសន៍​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ សាលា​ពុទ្ធិក​មហា​យាន​មាន​អ្នក​ប្រតិបត្តិ​តាម​ចំនួន ៣១​ ៦៣៩ នាក់ ហើយ​មាន​វត្ត​ចំនួន ៨៨ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​។

មាន​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម​ប្រមាណ​ពី ៥០០ ០០០ ទៅ ៧០០ ០០០ នាក់ (គឺ​ចន្លោះ​ពី ៣,៥% ទៅ ៥% នៃ​ប្រជាជន) ដែល​ភាគ​ច្រើន​លើសលុប​គឺ​ចាម ដែល​ច្រើន​រស់នៅ​តាម​ទីក្រុង​និង​ភូមិ​នេសាទ​តាម​ជនបទ តាម​មាត់​ទន្លេសាប​និង​ទន្លេ​មេគង្គ និង​នៅ​ក្នុង​ខេត្ដ​កំពត ។ អង្គការ​ខ្លះ​ធ្វើ​ការ​ប៉ាន់​ប្រមាណ​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ប្រជាជន​ចាម​តិច​ជាង​នេះ​ទេ ។ នៅ​កម្ពុជា ​សាសនា​ឥស្លាម​មាន​បួន​សាខា គឺ​សាខា​ស៊ីអា​ ដែល​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​ម៉ាឡេ ហើយ​ដែល​ប្រតិបត្ដិ​ដោយ​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម​ចំនួន ៨៨% ។ សាខា Salafi ដែល​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​ប្រទេស​គុយវេត​និង​អារ៉ាប៊ីសា​អ៊ូឌីត (ពេល​ខ្លះ គេ​ហៅ​ថា “Wahhabi”) ដែល​មាន​អ្នក​ជឿ​ប្រមាណ ៦% នៃ​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម តែ​ចំនួន​នេះ​ចេះ​តែ​មាន​ការ​កើន​ឡើង ។ សាខា​ដើម ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Iman-San ដែល​ប្រតិបត្ដិ​ដោយ​អ្នក​ជឿ​ចំនួន ៣% និង​សាខា Kadiani ដែល​មាន​អ្នក​ជឿ ៣% ដែរ ។ មាន​វិហារ​ឥស្លាម​ចំនួន​ពី ២៤៤ និង​មាន​វិហារ​ឥស្លាម Surav តូច​ៗ៣៣៣​ដែល​ជា​កន្លែង​ប្រជុំ​មាន​អ្នក​ចូលរួម​រហូត​ដល់ ៤០ នាក់ ហើយ​មិន​មាន​កន្លែង​សំរាប់​គ្រូ​ប្រដៅ​សាសនា​ឈរ​ធ្វើ​ធម្មទេសនា​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​ទេ ។​សាខា​ទាំង ៤ មាន Surav ហើយ​ខុស​ពី​វិហារ​ឥស្លាម​ធំ​តែ​ត្រង់​សំណង់​ស្ថាបត្យកម្ម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដោយ​វា​ច្រើន​តូច ហើយ​សង់​នៅ​តាម​តំបន់​ជនបទ​។

អ្នក​កាន់​សាសនា​គ្រឹះ​ដែល​មាន​ចំនួន​តិចតួច តែ​កំពុង​តែ​មាន​កំនើន​ឡើង ត្រូវ​ជា​ប្រមាណ ២% នៃ​ប្រជាជន​ទាំងមូល ។ មាន​និកាយ​ឬ​អង្គការ​សាសនា​គ្រឹះ​ប្រមាណ ១០០ ដែល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ដោយ​សេរី​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ហើយ​មាន​វិហារ​គ្រឹះ​ចំនួន ១ ៦០៩​ (១ ៥៤៤ ជា​វិហារ​ប្រូតេស្តង់ និង ៦៥ ជា​វិហារ​រ៉ូម៉ង់​កាតូលិក) នៅ​កម្ពុជា ។ តែ​ក្នុង​ចំណោម​នេះ មាន​តែ​វិហារ​ចំនួន​ប្រហែល ៩០០ ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​បាន​ចុះ​បញ្ជីការ​ជា​ផ្លូវការ ។ អង្គការ​សាសនា​ដទៃ​ទៀត​ដែល​មាន​អ្នក​ជឿ​មិន​ច្រើន មាន​សាសនា Baha’i Faith និង Cao Dai របស់​វៀតណាម ដោយ​មួយ​ៗ​មាន​អ្នក​ប្រតិបត្ដិ​តាម​ប្រហែល ២០០០ នាក់​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ។

ផ្នែក​ទី ២៖ ស្ថានភាព​នៃ​សេរីភាព​សាសនា

ក្របខ័ណ្ឌ​ច្បាប់​និង​គោលនយោបាយ

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ចែង​ពី​សេរីភាព​សាសនា ហើយ​​ជា​ទូទៅ​ ច្បាប់​និង​គោលនយោបាយ​ផ្សេង​ទៀត​បាន​រួម​ចំណែក​ដល់​ការ​ប្រតិបត្តិ​សាសនា​ដោយ​សេរី ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ហាមប្រាម​ការ​រើសអើង​ដោយសារ​សាសនា ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​អត់ឱន​ចំពោះ​ការ​រំលោភ​សេរីភាព​សាសនា​ឡើយ​ ទោះ​ដោយ​មនុស្ស​ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល ឬ​ក្នុង​វិស័យ​ឯកជន​ក៏​ដោយ​។ ពុទ្ធសាសនា​គឺ​ជាសាសនា​របស់​រដ្ឋ ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​ជំរុញ​អោយ​មាន​ថ្ងៃ​បុណ្យ​តាម​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា ផ្តល់​ការ​បណ្តុះបណ្តាល​និង​ការ​អប់រំ​ដល់​ព្រះសង្ឃ និង​អ្នក​ដទៃ​ទៀត​នៅ​តាម​វត្ត ហើយ​ជួយ​មួយ​ផ្នែក​តូច​ដល់​វិទ្យាស្ថាន​មួយ​ដែល​ធ្វើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ និង​បោះពុម្ព​ឯកសារ​វប្បធម៌​ខ្មែរ និង​ប្រពៃណី​តាម​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​។

ច្បាប់​តំរូវ​អោយ​ក្រុម​អ្នក​កាន់​សាសនា​ទាំងអស់ រួមទាំង​ក្រុម​ពុទ្ធ​សាសនិក​ផង អោយ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​ទៅ​ក្រសួង​ធម្មការ​និង​សាសនា បើ​គេ​ចង់​កសាង​កន្លែង​គោរព​បូជា ឬ​ធ្វើ​សកម្មភាព​ផ្សេង​ៗ​ផ្នែក​សាសនា ។ នៅ​ក្នុង​ពាក្យ​សុំ​របស់​គេ គេ​ត្រូវ​បញ្ជាក់​អោយ​ច្បាស់​ពី​បំណង​និង​សកម្មភាព​ផ្នែក​សាសនា​របស់​គេ ដែល​ត្រូវតែ​គោរព​តាម​បញ្ញតិ ដែល​ហាមប្រាម​ក្រុម​សាស​នានា​មិន​អោយ​ប្រមាថ​ក្រុម​សាសនា​ដទៃ​ទៀត បង្កើត​អោយ​មាន​ជំលោះ ឬ ប៉ះពាល់​ដល់​សន្ដិសុខ​ជាតិ ។ មិន​មាន​ការ​ដាក់​ពិន័យ​ចំពោះ​ការ​មិន​ចុះ​បញ្ជីការ​ទេ ហើយ​ជាក់ស្ដែង​មាន​ក្រុម​ខ្លះ​មិន​បាន​ចុះ​បញ្ជីការ​ទេ​ ។ ទោះបីជា​ក្រសួង​ធម្មការ​និង​សាសនា​ចង់​អនុវត្ត​បទ​បញ្ជា​ឆ្នាំ ២០០៧ ដែល​តំរូវ​អោយ​វិហារ​ទាំងអស់​ចុះ​បញ្ជីការ​សារ​ជា​ថ្មី ទើប​អាច​ទទួល​បាន​ការ​អនុញ្ញាតិ​អោយ​ដំណើរការ​ជា​បន្ត​ក្តី ក៏​នៅ​តែ​មិន​មាន​វិហារ​ណា​មួយ​បាន​គោរព​តាម​ទេ នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​រៀបចំ​របាយការណ៍​នេះ​។

បទ​បញ្ជា​ស្ដីពី​ការ​គ្រប់គ្រង​សាសនា​ពី​ខាង​ក្រៅ​តំរូវ​អោយ​មាន​ការ​ចុះ​បញ្ជី​កន្លែង​គោរព​បូជា​និង​សាលា​សាសនា ជា​បន្ថែម​លើ​ការ​យល់ព្រម​របស់​រដ្ឋាភិបាល មុន​ពេល​ធ្វើ​ការ​សាងសង់​កន្លែង​គោរព​បូជា​ថ្មី​ៗ ។ កន្លែង​គោរព​បូជា​ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​គ្នា​យ៉ាង​តិច ២ គម ហើយ​មិន​អាច​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​បំរើ​បំណង​ផ្នែក​នយោបាយ ទទួល​ឧក្រិដ្ឋជន​អោយ​ស្នាក់​នៅ ឬ​ជន​គេច​ខ្លួន​ពី​ច្បាប់​ឡើយ ។ ការ​កំណត់​ព្រំដែន​ពី​គ្នា​នេះ​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ដ​ទាក់ទង​តែ​នឹង​ការ​កសាង​កន្លែង​គោរព​បូជា​ថ្មី​ៗ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​មិន​ទាក់ទង​នឹង​ការិយាល័យ​របស់​អង្គការ​សាសនា​ទេ ។ មិន​មាន​សេចក្ដី​រាយការណ៍​ដែល​និយាយ​ថា​បទ​បញ្ជា​នេះ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ដើម្បី​រារាំង​វិហារ​សាសនា​មិន​អោយ​កសាង​ទីតាំង​ថ្មី​ទេ​។ បទ​បញ្ជា​នេះ​ក៏​បាន​តំរូវ​ផង​ដែរ​ថា​មិន​អោយ​ក្រុម​សាសនា​ធ្វើ​ការ​រិះគន់​ដោយ​ចំហ​លើ​ក្រុម​ដទៃ​ទៀត​។ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​រៀបចំ​របាយការណ៍​នេះ មិន​មាន​ក្រុម​សាសនា​ជួប​ប្រទះ​នឹង​ឧបសគ្គ​ជា​ដុំ​កំភួន ក្នុង​ការ​ទទួល​បាន​ការ​យល់ព្រម​លើ​ការ​កសាង​កន្លែង​គោរព​បូជា​ទេ ។

រដ្ឋាភិបាល​​អនុញ្ញាតិ​អោយ​មាន​ការ​បង្រៀន​ពី​ពុទ្ធ​សាសនា​នៅ​តាម​សាលា​រដ្ឋ​នានា ។ ​ការ​បង្រៀន​ពី​សាសនា​ដទៃ​ទៀត ​នៅ​តាម​សាលា​រដ្ឋ​ត្រូវ​បាន​ហាម​ឃាត់ តែ​ការ​បង្រៀន​ពី​សាសនា​ដែល​មិន​មែន​ជា​សាសនា​ព្រះ​ពុទ្ធ​នៅ​តាម​សាលា​ឯកជន​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​។ រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ​បទ​បញ្ជា​ថា​សិស្ស​និង​បុគ្គលិក​រដ្ឋ​ទាំងអស់​ដែល​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាតិ​អោយ​ស្លៀក​ពាក់​សំលៀកបំពាក់​តាម​សាសនា​របស់​គេ នៅ​ក្នុង​ថ្នាក់ និង​ការិយាល័យ​។​ការ​សំរេច​នេះ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ការ​គោរព​ចំពោះ​ជំនឿ​របស់​អ្នក​ដទៃ​ទៀត ក្រៅ​ពី​ពុទ្ធសាសនិក​ដែល​ជា​ក្រុម​ភាគ​ច្រើន​។

រដ្ឋាភិបាល​កំណត់​យក​ថ្ងៃ​បុណ្យ​ធំ​ៗ​តាម​ពុទ្ធសាសនា​ហិនយាន ជា​ថ្ងៃ​ឈប់​សំរាក​ទូទាំង​ប្រទេស​។

ការ​រិតត្បិត​លើ​សេរីភាព​សាសនា

ជា​ទូទៅ រដ្ឋាភិបាល​គោរព​សេរីភាព​សាសនា​។​ មិន​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ក្នុង​ស្ថានភាព​នៃ​ការ​គោរព​សេរីភាព​សាសនា ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ទេ​ នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​ធ្វើ​របាយការណ៍​នេះ​។

មិន​ដូច​ក្នុង​ឆ្នាំ​មុន​ៗ​ទេ រដ្ឋាភិបាល​មិន​បាន​បិទ​សាលា​ឥស្លាម​ណា​មួយ​ ហើយ​បាន​អនុញ្ញាតិ​អោយ​មាន​ការ​សង់​វិទ្យាល័យ​ឥស្លាម​ថ្មី​មួយ​ សំរាប់​ផ្តល់​ការ​អប់រំ​ទូទៅ និង​ផ្តល់​ជំនាញ សំរាប់​ឥស្លាម​សាសនិក និង​មិន​មែន​ឥស្លាម​សាសនិក​។

មិន​មាន​លឺ​ពី​ការ​ចាប់​ឃុំ​មនុស្ស​ដោយសារ​សាសនា​ទេ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​។

ការ​បង្ខំ​អោយ​ប្ដូរ​សាសនា

មិន​មាន​សេចក្ដី​រាយការណ៍​ពី​ការ​បង្ខំ​អោយ​​ប្ដូរ​សាសនា​ទេ ដោយ​រួមទាំង​សេចក្តី​រាយការណ៍​ស្តីពី​កុមារ​សញ្ជាតិ​អាមេរិក​​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ពង្រាត់​ឬ​នាំ​យក​ចេញ​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ដោយ​​ខុស​ច្បាប់ ឬ​ក៏​របាយការណ៍​​ពីការ​​ជំទាស់​​មិន​អនុញ្ញាតិ​​អោយ​​ពល​រដ្ឋ​ទាំង​នេះ​ត្រឡប់​​ទៅកាន់​​សហ​រដ្ឋ​អាមេ​រិក​វិញទេ ។

ភាព​បាន​ប្រសើរ​ឡើង​និង​ការ​វិវត្ត​ជា​វិជ្ជមាន​ក្នុង​ការ​គោរព​សេរីភាព​សាសនា
មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​បាន​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ប្រជុំ​តំណាង​ក្រុម​សាសនា​ផ្សេង​ៗ ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ពិភាក្សា​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​វិវត្តន៍​ផ្នែក​សាសនា និង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​កង្វល់​ផ្សេង​ៗ។​ក្រសួង​ធម្មការ​និង​សាសនា​បាន​ធ្វើ​ការ​ប្រជុំ​អន្តរសាសនា​ចំនួន ២ រាល់​ឆ្នាំ ត្រៀម​សំរាប់​កិច្ច​ប្រជុំ​ពិភាក្សា​អន្តរសាសនា​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​ ប៉ាស៊ីហ្វិក​។ តែ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​ធ្វើ​របាយការណ៍​នេះ មិន​មាន​ការ​ប្រជុំ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ទេ ម្យ៉ាង​ដោយសារ​មាន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ ដែល​នៅ​ពេល​នោះ មាន​ការ​ជ្រើសរើស​រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា​ថ្មី​។

ផ្នែក​ទី ៣៖ ការ​រើសអើង​និង​ការ​រំលោភ​ពី​សង្គម

ពុំ​មាន​សេចក្ដី​រាយការណ៍​ពី​ការ​រំលោភ​ឬ​ការ​រើសអើង​ពី​សង្គម​ច្រើន​ទេ ទាក់ទង​នឹង​ការ​ចូល ការ​ប្រតិបត្ដិ ឬ​ជំនឿ​សាសនា ។

ក្រុម​សាសនា​ភាគ​តិច​ជួប​ប្រទះ​តិចតួច​ឬ​គ្មាន​តែ​ម្ដង នូវ​ការ​រើសអើង​ពី​សង្គម​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​របាយការណ៍​នេះ តែ​អ្នក​កាន់​សាសនា​គ្រឹះ​និង​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម​មាន​ការ​ប៉ះ​ទង្គិច​គ្នា​តិចតួច​ជា​លក្ខណៈ​បុគ្គល ។

ពុទ្ធ​សាសនិក​ខ្លះ​បាន​សំដែង​កង្វល់​ពី​ការ​ដែល​សហគមន៍​ចាម​ទទួល​ជំនួយ​ថវិកា​ពី​ប្រទេស​ក្រៅ ។ តែ​ជា​ទូទៅ ប្រជាជន​ចាម​រស់នៅ​ដោយ​ចុះ​សំរុង​ល្អ​នៅ​ក្នុង​សង្គម មាន​ទទួល​មុខ​នាទី​ធំ​ៗ​ក្នុង​ផ្នែក​ជំនួញ​និង​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល ហើយ​មិន​មាន​ប្រឈម​នឹង​ការ​រើសអើង​ឬ​ការ​រំលោភ​បំពាន​ទេ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​ធ្វើ​របាយការណ៍​នេះ ។

មាន​អង្គការ​របស់​អ្នក​កាន់​សាសនា​គ្រឹះ​និង​អង្គការ​របស់​អ្នក​កាន់​សាសនា​ចំរុះ​ផ្សេង​ៗ ដែល​ច្រើន​តែ​ទទួល​ថវិកា​ទ្រទ្រង់​ពី​ផ្នែក​ឯកជន​ឬ​ផ្នែក​សាធារណៈ​នៅ​បរទេស ។

ផ្នែក​ទី ៤៖ គោលនយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក

រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ពិភាក្សា​បញ្ហា​សេរីភាព​សាសនា​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​គោលនយោបាយ​រួម​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​លើក​កំពស់​សិទ្ធិ​មនុស្ស ។ តំណាង​របស់​មន្រ្តី​ស្ថានទូត​អាមេរិក​បាន​ជួប​ជាមួយ​មេ​ដឹកនាំ​សាសនា ដើម្បី​ពិភាក្សា​ពី​បញ្ហា​ទាំង​នេះ ហើយ​បាន​ទាក់ទង​ជាមួយ​តំណាង​អង្គការ​សាសនា អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​និង​ក្រុម​ផ្សេង​ៗ​ទៀត ដែល​តំណាង​អោយ​ក្រុម​អ្នក​កាន់​សាសនា​គ្រឹះ សាសនា​ឥស្លាម និង ពុទ្ធ​សាសនា ។

ស្ថានទូត​អាមេរិក​បាន​បន្ដ​សកម្មភាព​ជាមួយ​អ្នក​កាន់​សាសនា​ឥស្លាម ។ ការងារ​នេះ​បាន​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​បន្ថែម​ស្ដីពី​ស្ថានភាព​សេរីភាព​សាសនា នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​ចំណោម​ប្រជាជន​ចាម ហើយ​ក៏​បាន​ផ្ដល់​ជំនួយ​ផ្នែក​សំភារៈ​ដល់​ពួកគេ​ផង​ដែរ ។ ស្ថានទូត​បាន​បន្ដ​ផ្ដល់​ជំនួយ​ថវិកា​ដល់​វិទ្យុ​សំលេង​ភាសា​ចាម ដែល​ផ្ដល់​ជា​វេទិកា​សំរាប់​ពិភាក្សា​បញ្ហា​សាសនា​និង​បញ្ហា​ដទៃ​ៗ​ទៀត ។ នេះ​ជា​កម្មវិធី​វិទ្យុ​ផ្សាយ​សំលេង​តែ​មួយ​គត់​នៅ​កម្ពុជា​ដែល​មាន​ផ្សាយ​ជា​ភាសា​ចាម ។ ស្ថានទូត​បាន​រៀបចំ​ពិធី​រ៉ាម៉ាដាន​ ដែល​មាន​ការ​ចូលរួម​របស់​ភ្ញៀវ​ចាម​ចំនួន​ជាង ១៥០ នាក់ និង​បាន​រៀបចំ​ទទួល​អាហារ​ស្រាយបួស​សំរាប់​សហគមន៍​ចាម នៅ​ខេត្ត​កំពត ក្នុង​តំបន់​មួយ​នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ប្រទេស​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ​ដំណើរ​រយៈពេល ៣ ម៉ោង​តាម​រថយន្ត​។ ពិធី​នេះ​មាន​ការ​ចូលរួម​របស់​អ្នក​ដឹកនាំ​សហគមន៍​ចំនួន​ជាង ១០០ នាក់ រួមទាំង​អ៊ីម៉ាម នាយក​សាលា madrassahs និង​គ្រូ​ប្រដៅ​សាសនា​។

ស្ថានទូត​អាមេរិក​បាន​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​រក្សា​អោយ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​សហគមន៍​អ្នក​កាន់​សាសនា​គ្រឹះ និង​អ្នក​កាន់​ពុទ្ធសាសនា តាមរយៈ​ការ​ចុះ​ដល់​វត្ដ​និង​ព្រះ​វិហារ​គ្រឹះ និង​តាមរយៈ​កម្មវិធី​រួម​គ្នា ។ ស្ថានទូត​អាមេរិក​បាន​រៀបចំ​សិក្ខាសាលា​ជា​បន្តបន្ទាប់​មួយ​ចំនួន​ ដើម្បី​ជំរុញ​អោយ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ រវាង​សហគមន៍​ចាម និង​មន្រ្តី​អនុវត្ត​ច្បាប់ ដើម្បី​ពង្រីក​ការ​ពិភាក្សា និង​លើក​កំពស់​ការងារ​គ្រប់គ្រង​របស់​កំលាំង​នគរបាល​។

ទីភ្នាក់ងារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​សំរាប់​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​អន្តរជាតិ (USAID) បាន​បន្ត​ធ្វើការ​ជាមួយ​វត្ត​ជា​ច្រើន​ផ្អែក​តាម​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ដើម្បី​ជួយ​ជំងឺ​អេដស៍ ។ គំរោង​ជាមួយ​ក្រុម​គ្រឹះសាសនិក​រួម​មាន​ពិធី​ដែល​រៀបចំ​ឡើង​ដោយ​ស្ថានទូត សំរាប់ “ពន្លក​កុមារ” ដែល​ជា​កម្មវិធី​សំរាប់​ក្មេង​រងគ្រោះ​ដោយ​ជំងឺ​អេដស៍ ដឹកនាំ​ដោយ​អង្គការ​កាតូលិក Maryknoll និង​ការ​សំដែង​តុក្កតា​របស់​អង្គ​ការ Church of Jesus Christ of Latter-day Saints ក្នុង​អំឡុង​ពេល​បេសកកម្ម​ផ្នែក​ពេទ្យ​របស់​យោធា​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ។​កម្មវិធី​ទាំង​នេះ​បាន​ធ្វើ​អោយ​មន្រ្តី​ស្ថានទូត​អាមេរិក​មាន​ឱកាស​ជួប​ជាមួយ​អ្នក​ដឹកនាំ​សាសនា​គ្រឹះ​និង​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ជា​ច្រើន​​ដង​និង​វាយ​​តំលៃ​​ពី​បរិយាកាស​ការងារ សំរាប់​ក្រុម​សាសនា​ទាំង​នេះ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​។