ស្ថានទូតអាមេរិក ភ្នំពេញ
ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥
សហរដ្ឋអាមេរិកមានទំនាក់ទំនងរឹងមាំ ជាមួយប្រជាជនកម្ពុជា ហើយមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងជ្រាលជ្រៅលើជោគជ័យ និងការអភិវឌ្ឍន៍ជាបន្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំបានមកប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីពិនិត្យមើលពង្រាងច្បាប់ស្តីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល (NGO) ព្រមទាំងពង្រាងច្បាប់ដទៃទៀតស្តីពីសហជីព និងបទល្មើសតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធ័រណែត ដែលកំពុងត្រូវបានពិចារណាដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ចរបស់ខ្ញុំ ក្នុងពេល ២ ថ្ងៃកន្លងទៅនេះ ខ្ញុំបានជួបជាមួយតំណាងនៃសង្គមស៊ីវិល និងរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីស្តាប់យោបល់របស់គេលើច្បាប់ទាំងនេះ និងដំណើរការនៅជុំវិញច្បាប់ទាំងនេះ។
ការគាំទ្រសង្គមស៊ីវិលនៅជុំវិញពិភពលោក គឺជាគ្រឹះនៃនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកប្រធានាធិបតី Obama បានថ្លែងសង្កត់ពីតួនាទីដ៏មានសារៈសំខាន់នៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល (NGO) តាមរយៈការបង្កើតគំនិតផ្តួចផ្តើមមួយដែលមានចំណងជើងថា ឈរជាមួយសង្គមស៊ីវិល កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ កាលពីឆ្នាំទៅ លោកបានចេញអនុស្សារណៈរបស់ប្រធានាធិបតី ដែលអំពាវនាវអោយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកគាំទ្រសង្គមស៊ីវិលនៅជុំវិញពិភពលោក ពិសេសនៅក្នុងប្រទេស ដែលសង្គមស៊ីវិលអាចរងការគំរាមកំហែង។ ស្របតាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់លោកប្រធានាធិបតី Obama យើងកំពុងតាមដានការវិវត្តនៃពង្រាងច្បាប់ស្តីពីអង្គការ NGO ពីទីក្រុង Washington ដូចដែលយើងកំពុងធ្វើនៅតាមប្រទេសដទៃជាច្រើនទៀត។
ប្រជាជនកម្ពុជាមានហេតុផលត្រឹមត្រូវក្នុងការមានមោទនភាពចំពោះសង្គមស៊ីវិលដែលមានភាពរឹងមាំ និងរស់រវើក នៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ។ នៅពេលនេះ មានអង្គការ NGO រាប់ពាន់នៅកម្ពុជា ដែលកំពុងធ្វើការលើបញ្ហាសំខាន់ៗនានា។ អង្គការទាំងនេះលើកកំពស់មុខមាត់របស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងសាកលលោក កសាងមូលដ្ឋានរឹងមាំសំរាប់សេដ្ឋកិច្ច ហើយគាំទ្រការអភិវឌ្ឍន៍ដោយសន្តិភាព និងតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានជាប្រយោជន៍សំរាប់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់។ អង្គការទាំងនេះជំរុញអោយមានអភិបាលកិច្ចល្អ ប្រសិទ្ធភាព និងតំលាភាព ដែលសុទ្ធតែជាធាតុផ្សំយ៉ាងសំខាន់នៃសង្គមមួយដែលរឹងមាំល្អ។
ថ្វីបើអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការតស៊ូមតិលើបញ្ហានយោបាយ ច្រើនត្រូវបានគេចាប់អារម្មណ៍ច្រើនជាងគេក្តី តែតាមពិតទៅ អង្គការ NGO ភាគច្រើននៅកម្ពុជាផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាដូចជាសុខភាព ការអប់រំ បរិស្ថាន និងការអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍។ អង្គការ NGO ទាំងនេះដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបំពេញបន្ថែមនៅកន្លែងដែលថវិការបស់រដ្ឋាភិបាលសំរាប់សេវាបែបនេះមានកំរិត ដោយរួមទាំងសហគមន៍ដែលមិនសូវទទួលបានសេវា។ គេគ្មានការសង្ស័យទេថា ការចំរើនឡើងនៅកម្ពុជាក្នុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ពោលគឺកំណើនសេដ្ឋកិច្ច កំណែលំអផ្នែកថែទាំសុខភាព និងសាលារៀន ភាពជឿនលឿនផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សជាដើម គឺមួយផ្នែកធំ មានមកដោយសារការងាររបស់អង្គការ NGO ។
ដូចដែលឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី Samantha Powers បានសរសេរនៅក្នុង Tweeter ថាសង្គមស៊ីវិលដែលមានភាពរឹងមាំ និងរស់រវើកគឺជា “គន្លឹះសំរាប់វិបុលភាព ព្រមទាំងសិទ្ធិមនុស្ស”។ នៅពេលសង្គមស៊ីវិលរឹងមាំ ប្រទេសកាន់តែរឹងមាំ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានយើងជឿថាជាវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដែលគេត្រូវធ្វើការពិភាក្សាគ្នាអោយបានម៉ត់ចត់ និងពេញលេញ លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការ NGO ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងពិចារណា ដោយរួមទាំងការពិភាក្សាថាតើគួរមានច្បាប់នេះដែរឬទេ។
ដោយផ្អែកតាមអ្វីដែលខ្ញុំបានលឺនៅក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ចរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំមានកង្វល់មួយចំនួនទាក់ទងនឹងពង្រាងច្បាប់ស្តីពីអង្គការ NGO ដែលកំពុងត្រូវបានពិចារណាដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពោលគឺកង្វល់ដែលត្រូវបានលើកឡើងដោយលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Todd ។ ខ្ញុំមានកង្វល់ថា ច្បាប់ដែលកំពុងត្រូវបានពិចារណា មិនត្រូវបានគេបញ្ចេញអោយសាធារណៈដឹង ដើម្បីអោយសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាជនកម្ពុជាអាចយល់ពីផលប៉ះពាល់របស់វាទៅលើពួកគេ។ ខ្ញុំមានកង្វល់ថា គ្មានការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីស្តាប់យោបល់និងអនុសាសន៍របស់គេស្តីពីច្បាប់នេះទេ ហើយដោយផ្អែកលើសំណៅចុងក្រោយនៃច្បាប់ ដែលត្រូវបានបង្ហាញដល់សាធារណជន នៅឆ្នាំ២០១១ ខ្ញុំមានកង្វល់ថា ច្បាប់នេះនឹងដាក់ការរឹតត្បិត ឬបន្ទុកលើ NGO ដែលនឹងធ្វើអោយពួកគេមានការពិបាក ឬរហូតដល់មិនអាចបំពេញការងារដ៏មានសារៈសំខាន់ចាំបាច់របស់ពួកគេបាន។
នៅក្នុងការប្រជុំនៅព្រឹកនេះ ខ្ញុំបានសំដែងកង្វល់ដល់លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ លោករដ្ឋមន្រ្តីបានប្រាប់ខ្ញុំជាច្រើនលើកថា ច្បាប់ដែលកំពុងត្រូវបានពិចារណា ដោយរដ្ឋាភិបាល មានបំណងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការ NGO។ យើងគាំទ្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបែបនេះ តែខ្ញុំបាននិយាយទៅកាន់គាត់ថា យើងមិនជឿថា ចាំបាច់ត្រូវមានច្បាប់ NGO មួយថ្មីសំរាប់សំរេចបំណងនេះទេ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមដោយស្មោះថា បើគេសំរេចថា ច្បាប់នេះគួរតែដើរទៅមុខ វានឹងលើកទឹកចិត្ត ហើយសំរួលដល់ NGO ក្នុងការងារដ៏មានសារៈសំខាន់ដែលអង្គការទាំងនេះធ្វើ ដោយបន្តគោលនយោបាយប្រកបដោយភាពឆ្លាតវៃរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានអនុញ្ញាតអោយសង្គមស៊ីវិលមានការដុះដាល ហើយរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។
ក្នុងពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពិចារណាជំហានបន្ទាប់ ខ្ញុំសុំអោយរដ្ឋាភិបាលពិចារណាឡើងវិញថា តើច្បាប់ស្តីពី NGO ពិតជាចាំបាច់ដែរឬទេនៅពេលនេះ ពីព្រោះកម្ពុជាមានច្បាប់រួចហើយ ស្តីពីការប្រឆាំងភេរវកម្ម និងសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋកម្ម ព្រមទាំងក្រមរដ្ឋប្បវេណី សំរាប់ដោះស្រាយកង្វល់ដែលច្បាប់ដែលគេចង់អោយមាននេះមានបំណងដោះស្រាយ។ បើសិនជាគេគិតថា ច្បាប់នេះពិតជាបំរើផលប្រយោជន៍សាធារណៈ ខ្ញុំសុំអោយរាជរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញអោយសមាជិកសង្គមស៊ីវិល និងសាធារណជនទូទៅបានឃើញពង្រាងច្បាប់នេះអោយបានឆាប់បំផុត និងនៅមុនពេលបញ្ជូនវាទៅរដ្ឋសភាជាតិ។ ខ្ញុំសុំផងដែរអោយសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាជនកម្ពុជាមានពេលគ្រប់គ្រាន់សំរាប់ពិនិត្យមើល និងធ្វើការពិគ្រោះយោបល់លើច្បាប់ណាទាំងអស់ ដើម្បីអោយគេអាចផ្តល់មតិទៅតំណាងជាប់ឆ្នោតរបស់គេ នៅមុនពេលមានការបោះឆ្នោតលើច្បាប់នេះ។ ជាចុងក្រោយ ខ្ញុំសុំថា ពង្រាងច្បាប់ណាមួយត្រូវគោរពតាមសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ចងក្រងជាក្រុមជាសមាគម និងសេរីភាពក្នុងការប្រមូលផ្តុំគ្នា ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ហើយដែលប្រទេសកម្ពុជាបានសន្យាអនុវត្ត តាមរយៈការធ្វើសច្ចានុម័តលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិជនស៊ីវិល ហើយមិនដាក់ការរឹតត្បិតដោយមិនសមស្របលើលទ្ធភាពសំរាប់អោយសង្គមស៊ីវិលធ្វើការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងដោយសេរី។ ខ្ញុំសុំអោយមានការធ្វើតាមដំណើរការដូចគ្នានេះ ចំពោះច្បាប់ដែលគេចង់អោយមានឡើង ស្តីពីសហជីព និងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធ័រណែត ដែលជាផ្នែកពីរទៀតដែលមានសារៈសំខាន់សំរាប់ជោគជ័យយូរអង្វែងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
ក្នុងពេលដែលការពិភាក្សាដេញដោលគ្នាលើច្បាប់ NGO ត្រូវបានគេបន្តធ្វើ គេត្រូវដឹងថា ពិភពលោកកំពុងតែសំលឹងមើលមក។ រដ្ឋាភិបាលដែលប្រកាន់តាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាចមានទំរង់និងដំណើរការខុសគ្នា តែយើងមានជំនឿដូចគ្នាថា សង្គមស៊ីវិលមួយដែលរឹងមាំល្អ ហើយមានភាពសេរីគឺជាផ្នែកគ្រឹះមួយនៃសង្គមដែលមានជោគជ័យ។ ដំណើរការណាមួយផ្នែកច្បាប់ដែលមានការប៉ះពាល់ដល់ស្ថានភាពនៃសង្គមស៊ីវិល ឬបញ្ហាណាមួយដទៃទៀត គួរតែមានតំលាភាព និងគណនេយ្យភាព។ ការផ្លាស់ប្តូរណាមួយលើច្បាប់ដែលរឹតត្បិត ជាជាងផ្តល់លទ្ធភាពដល់សង្គមស៊ីវិល មិនបំរើឧត្តមប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនកម្ពុជាឡើយ។
