មូលនិធិ Harpswell រាជធានីភ្នំពេញ
ថ្ងៃទី១ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៥
សូមជំរាបសួ ។ ខ្ញុំសូមអរគុណបណ្ឌិត Alan Lightman អ្នកគ្រប់គ្រងជាន់ខ្ពស់ អេង វ៉ារុននី និងលោកអ្នកទាំងអស់នៅក្នុងមូលនិធិ Harpswell Foundation ដែលបានអញ្ជើញខ្ញុំអោយមកថ្លែងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាថ្ងៃនេះស្តីពីភាពជាអ្នកដឹកនាំ។ ខ្ញុំមានកិតិ្តយសដោយមានវត្តមាននៅទីនេះ ជាមួយស្រ្តីវ័យក្មេងប្រកបដោយភាពឆ្លាតវៃ ដែលខ្ញុំបានលឺច្រើនពីពួកគាត់។
តាំងពីត្រូវបានបង្កើតឡើង អង្គការមូលនិធិ Harpswell បានផ្តល់ការអប់រំ កន្លែងស្នាក់នៅ និងការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំ សំរាប់ស្រ្តីវ័យក្មេងកម្ពុជា។ ស្ថានទូតអាមេរិកមានកិត្តិយស ដោយបានធ្វើជាដៃគូជាមួយអង្គការ Harpswell នៅក្នុងបេសកកម្មរបស់ខ្លួនដើម្បីជំរុញការផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តី។ ដូចលោកអ្នកប្រហែលជាបានដឹងហើយ កាលពីឆ្នាំទៅ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Todd បានថ្លែងនៅក្នុងពិធីបើកកម្មវិធីស្តីពីការផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តី ដើម្បីទទួលស្គាល់ និងគាំទ្រដល់ការងារដែលកំពុងធ្វើដោយអង្គការ Harpswell គំរោងស្តីពីស្រ្តីក្នុងការងារសាធារណៈ និងសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្រ្ត។
វាជាការត្រឹមត្រូវដែលយើងមកជួបជុំគ្នានៅពេលនេះ នៅថ្ងៃទី១ នៃខែមិនា ដើម្បីចាប់ផ្តើមខែប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់នារី។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក យើងអបអរសមិទ្ធផលជាច្រើនផ្នែកសង្គមកិច្ច សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយរបស់ស្រ្តី។ នៅថ្ងៃទី៨ ខែមិនា ប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសជាច្រើនទៀតនៅជុំវិញពិភពលោកនឹងធ្វើការអបអរទិវានារីអន្តរជាតិ។
ខ្ញុំមកនេះ ដើម្បីជំរាបរឿងផ្ទាល់ខ្លួនខ្លះរបស់ខ្ញុំ ដែលរួមមានបញ្ហាប្រឈមខ្លះ ដែលខ្ញុំបានជួប ក្នុងនាមជាជនអន្តោប្រវេសន៍នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងក្នុងនាមជាស្រ្តីមានការងារអាជីពដែលរក្សាតល្យភាពគ្នារវាងការងារនិងគ្រួសារ។
ជាបឋម នៅពេលខ្ញុំប្រាប់គេថា ខ្ញុំគឺជាអ្នកការទូតអាមេរិក ដែលធ្វើការនៅក្នុងស្ថានទូតអាមេរិក គេច្រើននិយាយថា “តែលោកស្រីមើលទៅដូចអាស៊ី!”។ ខ្ញុំពន្យល់ប្រាប់គេថា ខ្ញុំបានកើតនៅទីក្រុងសេអ៊ូលនៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ហើយបានទៅរស់នៅក្នុងរដ្ឋ California ជាមួយគ្រួសារខ្ញុំ នៅពេលខ្ញុំមានអាយុ ៥ឆ្នាំ។ ខ្ញុំនៅចាំពីការដែលយើងបានរៀបចំអីវ៉ាន់ដាក់ចូលទៅក្នុងវ៉ាលី ហើយធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសថ្មីមួយដែលយើងមិនចេះនិយាយភាសានិងស្គាល់វប្បធម៌របស់គេ។ យ៉ាងណាក្តី គ្រួសារខ្ញុំទទួលយកការចាប់ផ្តើមថ្មីនេះជាមួយនឹងអារម្មណ៍ចំរុះគ្នានៃការចង់ដឹង ការភ័យខ្លាច និងស្មារតីផ្សងព្រេង។
ឪពុកខ្ញុំបានចាប់ផ្តើមធ្វើការជាអ្នកបោសសំអាត ចំណែកម្តាយខ្ញុំរកបានការងារធ្វើជាអ្នកលាងចាន ។ លោកទាំងពីរទទួលប្រាក់កំរ៉ៃទាបបំផុត។ តាមរយៈការខិតខំធ្វើការនិងការតាំងចិត្ត ឪពុកខ្ញុំបានទៅរៀនពេលយប់ដើម្បីយកសញ្ញាប័ត្រអនុបណ្ឌិត ហើយនៅទីបំផុត បានក្លាយជាប្រធានក្រុមហ៊ុនគ្រឿងចក្រមួយដ៏មានជោគជ័យ ដែលធ្វើការអោយស្ថានីយ៍អវកាសអន្តរជាតិ។ រឿងនេះបង្ហាញគំរូនៃសុបិនរបស់អាមេរិក ហើយបង្ហាញថា ប្រទេសអាមេរិកគឺជាប្រទេសដែលផ្តល់ឱកាស។ ជោគជ័យរបស់ឪពុកខ្ញុំបានមកដោយសារការសិក្សា ការខិតខំធ្វើការ និងជំនឿ ដែលទាំងអស់នេះនៅតែជាសសរស្តម្ភនៅក្នុងគ្រួសារខ្ញុំ រហូតមកដល់ពេលនេះ។ ឆ្នាំដំបូងៗមិនស្រួលទេ តែវាធ្វើអោយគ្រួសារយើងរឹងមាំ ហើយខ្ញុំរៀនផ្តល់តំលៃលើស្មារតីនៃការផ្សងព្រេង និងសុទិដ្ឋិនិយម នៅក្នុងប្រទេសថ្មីរបស់ខ្ញុំ គឺប្រទេសអាមេរិក។
បន្ទាប់ពីទទួលសញ្ញាប័ត្របរិញ្ញាផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយពីសាកលវិទ្យាល័យ California នៅទីក្រុង San Diego និងសញ្ញាប័ត្រអនុបណ្ឌិតផ្នែកកិច្ចការអន្តរជាតិ និងនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចពីសាកលវិទ្យាល័យ Columbia ខ្ញុំបានធ្វើជាមន្រ្តីបំរើកិច្ចការបរទេសក្នុងក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក នៅឆ្នាំ១៩៩៦។ នៅក្នុងអាជីពរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានបំរើការងារនៅក្នុងប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរេ វៀតណាម កូឡុំប៊ី អ៊ីរ៉ាក់ ថៃ និងប្រទេសកម្ពុជានាពេលនេះ។
ដូចស្រ្តីដទៃទៀតដែរ ខ្ញុំបានជួបនឹងបញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងអាជីពរបស់ខ្ញុំជាអ្នកការទូត។ ពីដំបូងឡើយនៅក្នុងអាជីពរបស់ខ្ញុំនៅអាស៊ីខាងកើត ជាញឹកញាប់ ខ្ញុំគឺជាស្រ្តីតែម្នាក់គត់នៅក្នុងអង្គប្រជុំ។ បុរសនៅក្នុងអង្គប្រជុំច្រើនគិតថា ខ្ញុំគឺជាលេខា ដែលទៅឆុងកាហ្វេអោយគេ។ ខ្ញុំត្រូវពន្យល់ដោយគួរសមថា ខ្ញុំគឺជាមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដែលតំណាងអោយស្ថានទូតអាមេរិក។ រឿងនេះមិនធ្វើអោយខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលទេ តែខ្ញុំដឹងថា ពេលខ្លះគេវាយតំលៃយើងតាមរយៈរូបរាងខាងក្រៅរបស់យើង ឬដោយសារអាយុរបស់យើង ឬដោយសារអ្នកជាស្រ្តី។ ខ្ញុំជំនះបញ្ហានេះដោយគ្មានញញើត ហើយដោយមានការតាំងចិត្តក្នុងការបង្ហាញសមត្ថភាពរបស់ខ្ញុំ និងបង្ហាញអោយឃើញតាមរយៈការខិតខំ។
តាំងតែពីបានក្លាយជាអនុប្រធានស្ថានទូតអាមេរិកនៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពី៧ខែមុន ខ្ញុំបានដើរជុំវិញប្រទេសកម្ពុជា ហើយបាននិយាយជាមួយប្រជាជនដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពផ្សេងៗជាច្រើនគ្នា។ ជាញឹកញាប់ ខ្ញុំបានឃើញតួនាទីដ៏សំខាន់របស់ស្រ្តីខ្មែរ នៅក្នុងគ្រួសារ និងសហគមន៍។ គេមើលកន្លែងលក់ឥវ៉ាន់ មើលខុសត្រូវក្រុមហ៊ុនតូចធំ ដំណើរការកិច្ចការស្រែចំការ និងរោងចក្រ ដោយជាញឹកញាប់ មើលខុសត្រូវផ្ទះ និងកូនតូចៗ។ ក្នុងនាមជាម្តាយម្នាក់ដែលមានកូនអាយុ ២ ឆ្នាំ ខ្ញុំយល់ពីការពិបាកក្នុងការរក្សាតល្យភាពគ្នារវាងកាតព្វកិច្ចគ្រួសារ និងការទាមទារនៃការងារ។ ដូចស្រ្តីនៅកម្ពុជាដែរ ខ្ញុំស្វែងរកការជួយពីប្តី គ្រួសារ និងមិត្តភក្តិរបស់ខ្ញុំ។ តាមពិតទៅ ខ្ញុំជឿថា ការមិនខ្លាចនឹងសុំរកជំនួយគឺជាសញ្ញានៃភាពខ្លាំងរបស់ស្រ្តី។
ថ្វីត្បិតតែមានភាពជឿនលឿនច្រើនមកហើយក្តី តែស្រ្តីនៅកម្ពុជានៅតែជួបនឹងឧបសគ្គជាច្រើនក្នុងការឈានទៅសំរេចសក្តានុពលរបស់គេ។ របាយការណ៍ក្នុងពេលថ្មីៗនេះរបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសំរាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិបានលើកឡើងកត្តាធំជាងគេពីរ ដែលបង្អាក់ដល់ការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្រ្តីនៅកម្ពុជា គឺកង្វះទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង និងការគាំទ្រតិចតួចពីគ្រួសារ ឬសហគមន៍។ ប្រពៃណីវប្បធម៌ក៏រារាំងស្រ្តីមិនអោយស្វែងរកតួនាទីដឹកនាំនយោបាយ និងចូលរួមក្នុងកិច្ចការពលរដ្ឋផងដែរ។ ពិតមែនតែឧបសគ្គទាំងនេះមើលទៅហាក់ដូចជាធំ តែខ្ញុំមានការប្រាកដក្នុងចិត្តថា ជំនាន់របស់អ្នកមានជោគជ័យច្រើន ក្នុងការជំរុញអោយមានសមភាពសំរាប់ស្រ្តីនៅកម្ពុជា។ នេះគឺជាអ្វីដែលកំពុងប្រព្រឹត្តទៅនៅសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ មិនមែនសុទ្ធតែមានការប្រព្រឹត្តដោយយុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវទៅលើនារីនោះទេ។ យ៉ាងណាក្តី មេដឹកនាំបុរសស្រ្តីដែលហ៊ាននិយាយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់យើង បានធ្វើការដើម្បីអោយជីវិតរបស់មនុស្សមួយជំនាន់ៗមានភាពប្រសើរឡើង។ សូម្បីតែមកដល់ពេលនេះក្តី ក៏មានការខិតខំជាបន្ត ដើម្បីជំរុញបុព្វហេតុរបស់ស្រ្តីដើម្បីឯករាជ្យ និងសិទ្ធិស្មើគ្នាដែរ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ យើងតស៊ូដើម្បីអោយមានភាពស្មើគ្នាក្នុងរឿងប្រាក់ខែ ការទទួលបានការថែទាំសុខភាពប្រកបដោយគុណភាព ការអប់រំក្នុងតំលៃដែលគេអាចទទួលបាន។ ដោយសារមានអ្នកដឹកនាំច្រើនឡើងលើកកំពស់ការយល់ដឹងពីបញ្ហាទាំងនេះ យើងមានឱកាសធ្វើអោយមានបរិយាកាសប្រសើរឡើងសំរាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។ ដូចលោកប្រធានាធិបតី Obama បានមានប្រសាសន៍មកថា “ការផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តីមិនមែនគ្រាន់តែជាការត្រឹមត្រូវដែលត្រូវធ្វើនោះទេ តែវាក៏ជាការប្រកបដោយភាពវៃឆ្លាតដែលត្រូវធ្វើផងដែរ”។
ខ្ញុំជឿជាក់ថា ស្រ្តីគួរតែមានឱកាសដូចបុរស ដើម្បីអោយប្រទេសកម្ពុជាឈានទៅសំរេចសក្តានុពលពេញលេញរបស់ខ្លួនបាន។ ការបង្កើនលទ្ធភាពក្នុងការទទួលបានការសិក្សាអប់រំសំរាប់ស្រ្តីមានសារៈសំខាន់ណាស់ ហើយបើមានការជួយ និងការណែនាំត្រឹមត្រូវ ខ្ញុំគ្មានការសង្ស័យទេថា អ្នកក្នុងនាមជាស្រ្តីវ័យក្មេងកម្ពុជា អាចសំរេចអ្វីៗទាំងអស់ដែលអ្នកចង់បាន។ អ្នកអាចក្លាយជាអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ជាវិស្វករ ជាសាស្រ្តាចារ្យសាកលវិទ្យាល័យ ជាអ្នកការទូត ឬជាអ្នកដឹកនាំសហគមន៍។
មុនពេលខ្ញុំបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមអោយអ្នកស្វែងរកឱកាសនិងកម្មវិធីជាច្រើន ដែលស្ថានទូតអាមេរិកផ្តល់អោយសំរាប់យុវជនកម្ពុជា ដូចជាការចូលរួមក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពីមេដឹកនាំយុវជននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (YSEALI) ដែលជាកម្មវិធីផ្តួចផ្តើមឡើងដោយលោកប្រធានាធិបតី Obama ដើម្បីជួយដល់យុវវ័យដូចជាអ្នក ដែលមានការគិតគូរពីការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ការការពារបរិស្ថាន ការអប់រំ និងការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ខ្ញុំបានជួបជាមួយហែម ម៉ារី ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងកម្មវិធី YSEALI Professional Fellow Program នៅក្នុងរដ្ឋ Montana ។ អាហារូបករណ៍រយៈពេលមួយខែ ដែលមានឈ្មោះល្បីនេះនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើអោយម៉ារីអាចបង្កើនជំនាញរបស់នាងលើការផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តី ធ្វើការទាក់ទងជាបណ្តាញជាមួយសហការីអាមេរិក និងមេដឹកនាំថ្មីៗ នៅជុំវិញពិភពលោក។ វាជាការល្អដែលឃើញម៉ារីប្រើបទពិសោធន៍របស់នាងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីធ្វើការតស៊ូមតិអោយមានសមភាពជេនឌ័រនៅក្នុងវិស័យអប់រំ ហើយធ្វើការណែនាំដល់កូនសិស្សនៅខេត្តកំពង់ចាម។
ខ្ញុំសូមអបអរសាទរចំពោះអ្នកទាំងអស់គ្នាចំពោះអ្វីដែលអ្នកសំរេចបាននៅក្នុងការសិក្សា។ អ្នកបំផុសទឹកចិត្តដល់ខ្ញុំ និងអ្នកដទៃជាច្រើនទៀត។ អ្នកម្នាក់ៗមានរឿង និងការតស៊ូផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីដើរមកដល់នេះ និងក្នុងការជ្រើសរើសផ្លូវដើរពីចំណុចនេះទៅទៀត។ រឿងរបស់ខ្ញុំ និងរឿងរបស់គ្រួសារខ្ញុំគឺជារឿងមួយក្នុងចំណោមរឿងរាប់លាននៅជុំវិញពិភពលោកដែលបង្ហាញស្មារតីនៃការខិតខំ និងការព្យាយាមជំនះបញ្ហាប្រឈម។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា អ្នករក្សាស្មារតីនេះ ដើម្បីបំផុសទឹកចិត្តរបស់អ្នកអោយបន្តខំសិក្សា និងស្វែងរកឱកាសដើម្បីក្លាយជាមនុស្សមានភាពសកម្ម នៅក្នុងសហគមន៍របស់អ្នក។ ក្នុងនាមជាអនាគតអ្នកដឹកនាំប្រទេស អ្នកមានអំណាចយ៉ាងសម្បើមក្នុងការកសាងប្រទេសកម្ពុជាមួយដែលមានភាពប្រសើរ និងខ្លាំងជាងនេះ និងក្នុងការអោយគេលឺសំលេងរបស់អ្នក។ សូមអរគុណ។
